Rom, Biblioteca Vallicelliana, N. 21
Manuscript description according to Mordek
Repository
RomBiblioteca Vallicelliana
N. 21
Siglum R2
Origin and history
Origin:
16. Jh.
Physical description
| Material: | Papier |
|---|---|
| Number: | 240 foll. |
| Size: | ca. 295 × 200 mm |
| Body text: | 230-235 × 140-150 mm |
| Quires: |
(foll. 4-35): IV4-11 + III17 + IV25 + III31
+ II35
|
| Lines: | meist 29 lange Zeilen |
| Columns: | 1 |
Contents
Note:
Die hier allein interessierenden foll. 4-34 (danach folgen u.a. Mirabilis Consecratio Sacelli in Monasterio S. Meginardi, frühneuzeitliche Texte [auch in Italienisch und Französisch] sowie foll. 153 ff. Briefe des Bonifatius [Klasse 6, wohl wie Rom Vallicell. C. 15]) tradieren jene Kapitulariensammlung, die auch in den älteren Hss. Den Haag 10 D 2 (foll. 1r-43v, fragmentarisch) und - näher verwandt - deren Derivat Paris Lat. 4638 (foll. 139v-191v) enthalten ist (siehe bei diesen Hss. auch zur weitläufigeren Verwandtschaft mit der Kapitulariensammlung von Beauvais). Der Parisinus Lat. 4638 dürfte sogar, abgesehen vom letzten Stück, die direkte Vorlage gewesen sein, denn zu ihm passen die Folioangaben 139b (fol. 4r) und fol. 163 (fol. 16r).
Bibliography
Catalogues:
- Inventarium omnium codicum Manuscriptorum Graecorum et Latinorum Bibliothecae Vallicellianae 3 (1749)
Project-specific references:
Transcription
Editorial Preface to the Transcription
Transkriptionsvorlage: Hochauflösende Farbfotos vom Original.
Schreiber
Der (einzige) Schreiber kopierte die Texte in einer gut lesbaren Kursive des 16. Jahrhunderts. Probleme bei der Transkription bereitete lediglich die Unterscheidung von Majuskeln und Minuskeln, insbesondere bei den Buchstaben d, i und l, da der Schreiber hier in der Verwendung seiner Buchstabenformen häufiger nicht eindeutig ist. Die Buchstaben i/j bzw. I/J wurden einheitlich als i/I transkribiert. Ein Benutzer hat an wenigen Stellen den Text korrigiert, hauptsächlich aber glossiert.
Gliederungsmerkmale
Foll. 4r-6r (BK 254): Nach Inskription und Prolog folgen die sechs Kapitel durchgezählt von I bis VI.
Foll. 14r-16r (BK 255): Nach der Inskription folgen als ein ungezählter Block der Prolog und c. 1 des Kapitulars. Die restlichen Kapitel sind dann von II bis VIIII durchgezählt.
Foll. 16r-17v (BK 204): Nach der Inskription folgen die ersten 11 Kapitel, die aber ungezählt sind. Die Einzelkapitel sind jeweils mit Absätzen voneinander getrennt und werden mit vergrößerten Majuskeln eingeleitet. Die Kapitel 4-5 erscheinen dabei als ein Absatz. Nach der Annuntiatio Lothars folgt diejenige von Ludwig, auch hier sind die einzelnen Kapitel nur durch Absätze voneinander optisch geschieden. Dabei erscheinen c. 3 und 4 (nur durch einen dünnen Strich unauffällig voneinander abgetrennt) sowie c. 5 und 6 jeweils als ein Block. Nach der Annuntiatio Karls folgen nach c. 1 alle restlichen Kapitel als ein Block hintereinander, wobei c. 2 und 3 mit einem dünnen Strich voneinander abgetrennt sind. Das ganze Kapitular weist keine Zählung auf.
Foll. 18r-20r (BK 205): Nach der Inskription folgen die acht Kapitel des Kapitulars, die von I bis VIII durchgezählt sind, wobei c. 5 und 6 unter V subsumiert sind. Kapitel 7 ist dann als VII gezählt, c. 8 sowie der kurze Epilog bilden c. VIII, ehe die Annuntiatio Lothars als c. VIIII folgt. Die Annuntiationes Ludwigs und Karls, die im Gegensatz zu derjenigen von Lothar auch explizit so überschrieben sind, bilden den Abschluss des Stücks.
Fol. 20r (BK 258): Übergangslos zum vorherigen Kapitular folgen c. 6 und 7 der Fassung A von BK 258, die auch entsprechend mit VI und VII gezählt sind.
Foll. 20r-22r (BK 259): Alle 12 Kapitel dieses Stücks werden geboten, allerdings hat c. 1 die Kapitelnummer VIII und schließt damit an die Zählung von BK 258 an. Die restlichen Kapitel sind von II bis XII durchgezählt, wobei allerdings c. 5 und 6 unter V subsumiert werden, ehe die Zählung mit VII für c. 7 weitergeht.
Foll. 24r-25r (BK 206): Nach der Inskription folgt zuerst die Annuntiatio Lothars, deren Kapitel keine Zählung aufweisen und nur durch Absätze getrennt sind. Dabei werden die letzten drei Wörter von c. 5 irrig als Schluss zu c. 4 gezogen.
Foll. 25r-28r (BK 260): Nach einer allgemeinen Inskription folgt der Prolog des Stücks, der mit I gezählt ist. Der erste Abschnitt des Kapitulars mit seinen 13 Kapiteln ist nach der Inskription von III bis XIII durchgezählt, wobei die Kapitel 1-2 keine Nummern erhalten haben, aber deutlich als getrennte Kapitel zu erkennen sind, und c. 9 ebenfalls nicht nummeriert wurde. Das sechste Kapitel ist zudem auf zwei Textblöcke, die durch einen Absatz getrennt sind, aufgeteilt. Bei den Namenslisten erscheinen mehrere Einzelblöcke als zusammenhängende Einheit. Gegliedert sind diese Blöcke jeweils durch die leicht vergrößerten Majuskelbuchstaben der ersten Wörter, die als Versalien erscheinen.
Foll. 28r-29r (BK 261): Nach der Inskription folgen die von I bis XIII durchgezählten Kapitel. Danach folgt der Eid samt Inskription und die dreispaltig angelegten Namenslisten, ebenfalls mit Inskriptionen eingeleitet.
Foll. 29r-30v (BK 207): Nach einer allgemeinen Inskription folgt der erste Teil, der die drei folgenden Kapitel durch eine Inskription Lothar zuschreibt. Sie sind mit II und III gezählt, c. 1 hat keine Nummer. Nach einer weiteren Zwischenüberschrift, die Karl nennt, folgen vier Kapitel, die von I bis IIII durchgezählt sind. Kapitel 3 ist dabei auf zwei Absätze aufgeteilt. Als Abschluss des Stücks folgt noch der Eid, der mit einer entsprechenden Inskription eingeleitet wird.
Foll. 30v-31v (BK 295): Nach einer Inskription folgt der Text des Kapitulars, der auf zwei ungezählte Absätze aufgeteilt ist.
Foll. 31v-34v (BK 262): Im Anschluss an die Inskription folgen die 15 Kapitel des Stücks, die korrekt von I bis XV durchgezählt sind. Das siebte Kapitel ist allerdings auf zwei Absätze aufgeteilt. Von der Hand des Schreibers folgt abschließend eine Jahresangabe (Anno domini DCCCLVI), auf die eine Notiz von der Hand des Benutzers folgt, die sich laut Mordek 1995, S. 642 auf BK 263 bezieht.
Benutzungsspuren
Es sind verschiedene Notizen am Rand zu beobachten, die ganz überwiegend von der Hand des Benutzers stammen und hauptsächlich in Latein, aber auch in Französisch verfasst sind. So finden sich auf fol. 4r und fol. 16r Verweise auf (die Folioseiten) 139b bzw. fol. 163, was laut Mordek auf die Vorlage Paris Lat. 4638 Bezug nimmt (Mordek 1995, S. 639). Darüber hinaus gibt es Verweise auf Lesarten in diesem Codex, die mit ita v(etus/etustissimus) c(odex) bezeichnet werden. Daneben lassen sich weiterführende Hinweise, die u.a. auch auf die alte Foliierung Bezug nehmen (fol. 31r) oder auf Editionen, sowie Worterklärungen beobachten. Die einzelnen Texte werden teilweise mit arabischen Zahlen gezählt, so ist z.B. BK 254 Nr. 2 und BK 255 Nr. 6.
[Nicht transkribierter Text]
[fol. 4r]
[1]
[BK 254 Prolog]
Sancta Ecclesia nauis more , vt de prioribus sęculis taceamus , ab initio suae institutionis pelagus sęculi huius diuersa qualitate
actenus nobis moderante transegit : et2* modo tranquillitate grauis ·
Amodo autem procellae alicuius tempestate concussa , sed non vsquequaque demersa ,
quin potius excitato fidelium precibus christo suo gubernatore , salubri
Libertatis securitate3* atque optata donata serenitate · vnde etiam in imparibus nostri orbis
quae tempore diuae recordationis aui nostri et sanctae
memoriae domni ac genitoris nostri aliquandiu fuerat pacis
suauitate Laetata , inimico homine iuxta sanctum euangelium in agro dominico
superseminante discordiae zizaniam in medio tritici , deo amatae caritatis adeo
est diuersis atque aduersis vexata molestiis , vt non sine maxima difficultate
respectu diuino et fidelium Dei amatorum solatio inter nos fratresque
nostros pacificatio et paterni regni ex consensu diuisio , seu eiusdem sanctae ecclesiae4* , ac fidelis populi tantorum Laborum quantulacunque
fieret respiratio · Processu vero temporis vt solet post · condensos aeris
turbines nubium in pertranseundo remanere vestigia restiterunt fatemur in nobis et
in viris ecclesiasticis necnon et in Reipublicae solatiatoribus huiusmodi materiae
et Fomites [fol. 4v] dissensionum vt manifeste patesceret nos diuina gratia
indigere vt omnes a contagio morbi pristini penitus exueremur qua praeuenti eramus , vt infirmitatem communem
videre possemus · Quapropter venientes in vnum fideles nostri tam in
venerabili ordine clericali , quam et illustres viri in nobili Laicali habitu
constituti , et zelo Dei accensi , memores etiam fidet [!] quam ipsi et
antecessores eorum nostris detulerunt praedecessoribus , ponentesque ante oculos
dilectionem et fidelitatem , quam nobis post defunctionem patris Laudabiliter
et continentissime seruarunt secundum quod legitur in litteris diuinitus
inspiratis hortatus est alter alterum , immo omnes se inuicem vt cuncti vniuersum
animi rancorem pro quocunque
conceptum negotio a corde propellerent , et in Dei voluntate ac sanctae
ecclesiae competenti veneratione seu nostra fidelitate seruanda , atque debito
honore et regia potestate stabilienda5*
et conseruanda , quin etiam sese in pacis concordia et vera amicitia
copularent , quatenus diuinae clementiae placerent obnixius , et6* de
regis de regni stabilitate et vtilitate possent tractare sublimius et suum atque
totius populi communem profectum et tranquillitatem obtinerent propensius · Sicque
Deo amabili atque Laudabili conuentu vnanimiter ac7* rationabiliter perpetrato nostrae mansuetudini suam deuotionem et
actionem fidelissime suggesserunt8* · Nos autem tanta fidelium erga dominationem nostram subtiliter
perspecta benignitate , vt causa pro sui merito exigebat , eis condignas gratiarum
actiones tulimus , et nos nostramque potestatem eorum bonae conuenientiae
per beniuolentiam in hoc facto , quod sine dubio ad praesentem et aeternam tendit
salutem , sociam et comitem fore tota [fol. 5r] deuotione spoponderemus , abdicatis
omnibus quantum patitur humana fragilitas9* , quae persona nostri
regiminis ignorantia seu iuuentute aut necessitate contra conuenientem sibi
salubritatem et , honestatem vsque modo egerat , aut alterius astu contraxerat
Qua de re communiter inito consilio hoc scriptum fieri proposuimus , quod etiam manuum omnium nostrorum subscriptione roborandum decreuimus ·
In quo quae nobis nunc praecipue ad communem salutem et regni soliditatem atque
omnium nostrum vtilitatem , immo plenissimam honestatem visa sunt pertinere
conscripsimus , non Loquentes diuersarum immutatione personarum , vt modo regalis
sublimitas , modo Episcopalis auctoritas , modo autem fidelium Loquatur commoditas , sed secundum Apostolum sub vno capite Christo , vt reuera
vnus homo in vnius ecclesiae corpore , singuli autem alter alterius membra ,
quod prosit omnibus omnes vnanimiter vna voce Loquamur per eum , et in eo qui
dixit · Non estis vos qui Loquimini , sed spiritus patris vestri , qui Loquitur in
vobis ·
1*
Am linken
Seitenrand zwei Glossen: zum einen Anno christi DCCCXLIII und
zum anderen De Con...atione Fidei et Regni et pie ac religiose inuen... in
Regno ...
2*
Die ursprüngliche
et-Ligatur wurde getilgt und mit einem ausgeschriebenen
et überschrieben.
3*
korr. aus se[†]tute
4*
korr. aus [†]cclesiae
5*
korr. aus stabilien[†]
6*
Die ursprüngliche et-Ligatur wurde getilgt
und mit einem ausgeschriebenen et überschrieben.
7*
korr. aus atque
8*
von anderer Hand korr. aus suggesserint
9*
Am linken
Seitenrand die Notiz: ita v. c.
[BK 254 c. 1]
De10* honore videlicet et cultu Dei atque sanctarum ecclesiarum
quae auctore deo sub ditione et tuitione regiminis nostri consistunt ·
communiter domino mediante decernimus11* , vt sicut tempus beatae recordationis
domini ac genitoris nostri excultae et honoratae atque rebus
ampliatae fuerunt , salua aequitatis ratione ita permaneant , et quae a nostra
liberalitate honorantur , atque ditantur , de cetero sub integritate sui seruentur
et sacerdotes ac serui dei vigorem Ecclesiasticum , et debita priuilegia
iuxta reuerendam auctoritatem obtineant · Eisdem vero regalis potestas et
illustrium virorum strenuitas12* , seu rei publicae amministratores13* vt suum ministerium competenter exequi valeant , in omnibus
rationabiliter14* et iuste concurrant · [fol. 5v]
10*
Am linken Seitenrand eine Notiz:
Hinc incipiunt capitula conuentus coloniensis in exemp. Bellou. vnde
etiam excerpta in concil Meldensi ex hac (folgt getilgtes
concil) synodo incipiunt To. 3. conc pag;
454.
11*
n korr. (?)
12*
it korr. (?)
13*
korr. aus amministrati[†]
14*
folgt getilgtes exequi valeant
[BK 254 c. 2]
Honor etiam regius et potestas regali dignitati competens
atque sinceritas et obtemperantia seniori debita , remota omni socordia et
calliditate , seu qualibet indebita quorumcunque coniunctione contra honorem et
potestatem atque salutem nostram siue regni soliditatem , nobis in omnibus et ab
omnibus sicut tempore antecessorum nostrorum consueuerat exhibeatur · At si
quis quaecunque contra nos et contra hanc pactam sinceritatem
aliquid moliri manifeste cognouerit , si eum conuerti nequiuerit aperte prodat
atque denotet , et sic consilio atque auxilio episcopalis auctoritas et fidelium
vnanimitas vt noster honor et potestas regia inconuulsa permaneat , totis nisibus
decertare , et adiuuare procuret
[BK 254 c. 3]
Qvia vero debitum esse cognoscimus , vt a quibus honorem
suscipimus , eos iuxta dictum dominicum honoremus , volumus vt omnes fideles
nostri certissimum teneant , neminem cuiuslibet ordinis aut dignitatis , deinceps
nostro inconuenienti Libitu aut alterius calliditate , vel iniusta cupiditate
promerito honore debere priuare , nisi iustitiae iudicio et ratione atque
aequitate dictante , legem vero vnicuique competentem sicut antecessores sui
tempore meorum praedecessorum habuerunt in omni dignitate et ordine fauente deo me
obseruaturum perdono ·
[BK 254 c. 4]
Qvod vt facilius atque obnixius nostra auctoritas valeat
obseruare omnes sicut in vestra bene memorabili conuenientia pepigistis ,
conseruare studebitis , immo etiam cuncti in postmodum sollicite
praecauebunt15* , ne aliquis16* pro
quacunque priuata commoditate , aut reicienda
cupiditate , siue alicuius consanguinitatis vel familiaritatis seu amicitiae
coniunctione nobis immoderatius [fol. 6r] suggerat , vel postulationibus , aut
quolibet modo illiciat , vt contra iustitiae rationem et nostri nominis dignitatem
ac regiminis aequitatem agamus ·
[BK 254 c. 5]
Et si forte subreptum nobis quippiam vt homini fuerit
competenter et fideliter prout sublimitati regiae conuenit , et necessitatibus
subiectorum expedit vt hoc rationabiliter corrigatur , vestra fidelis
deuotio ammouere curabit ·
[BK 254 c. 6]
Tandem autem visum est nobis annectere , vt si quis hoc foedus
concordiae salubris quod propter pacis caritatisque custodiam
iniuimus · Et17* cyrographi virtute subscripsimus rebelli atque animo
pertinaci inruperit , christiana dilectione ammoneatur , et ad inconuulsum
caritatis vinculum conseruandum · Quod qui temptauerit corrumpere facilius poterit
seipsum disrumpere , quam illud possit inrumpere iuxta monita diuina vt
resipiscat hortetur , et si audierit , fiat de societate fideli omnibus gaudium ·
Si vero obaudire rennuerit , tunc pontificalis auctoritas et regalis sublimitas ,
atque in caritatis conexione18* persistentium magnanimitas secundum quod res et necessitas
postulauerit ac ratio expetierit , seu qualitati personae conuenerit , zelum suae
deuotionis feruentissime19* exerat , et quod inspirante deo agendum
in omnem salutis et vtilitatis atque honestatis partem iudicauerit ,
inrefragabiliter agat ·
17*
iniuimus . Et wohl von anderer
Hand korr. aus nummus et. Das im Schriftspiegel stehende
nummus wurde unterstrichen und ersetzt durch das am linken
Seitenrand stehende iniuimus. Dabei hat sich der Korrektor
zuerst verschrieben, dieses verschriebene Wort durchgestrichen und es nochmals neu
daruntergesetzt.
18*
korr. aus comexione
19*
ss korr. (?)
[Nicht transkribierter Text]
[fol. 14r]
[13]
[BK 255 Prolog BK 255 c. 1]
Haec quae secuntur capitula , consulentes
necessitati23* Episcoporum
septimanię et subiectorum eis presbiterorum
prouidentes possibilitati tractantes etiam sacri et iuste
inrepraehensibilis ministerii honestatem ,
presbiterorum reclamatione commoniti moderamine
mansuetudinis nostrae vsque ad diligentiorem tractatum synodi generalis decernimus ·
Episcopi
nullam inquietudinem siue exprobrationem presbiteris aut aperte24* ingerendo , aut alia qualibet [fol. 14v] occasione machinando pro eo quod se
ad nos hac vice reclamare venerunt inferant , quia Longa oppressio huiusmodi
itineris eos fecit subire Laborem ·
20*
Am linken Seitenrand die
Jahresangabe: 843.
21*
korr. aus [†]ntequam
22*
korr. aus praeminenti
23*
ss korr. (?)
24*
korr. aus aprae
[BK 255 c. 2]
Vt vnum modium frumenti et vnum modium hordei , atque vnum
modium vini cum mensura quae publica et probata ac generalis seu Legitima
per ciuitatem et pagum atque vicinitatem habetur , Episcopi a
presbiteris accipiant , et frischingam sex valentem denarios ,
aut sex pro ea denarios et non amplius exigant , et si haec non accipiunt ,
accipiant si volunt pro his omnibus duos solidos in denariis , sicut in Toletano et Bracharense consensu ,
episcopi25* considerasse dicuntur ·
25*
e korr. (?)
[BK 255 c. 3]
Vt presbiteri qui prope ciuitatem quinque miliaria26*
commanent per famulos suos
praedictam dispensam reddi in ciuitate cui iusserit Ciuitatis Episcopus
faciant · Qui autem longius ab vrbe commanent , statuant Episcopi
Loca conuenientia per decanias sicut constituti sunt
archipresbiteri27* , quo similiter et eadem
propinquitate ceteri presbiteri per famulos suos debitam dispensam
archipresbiteris aut Episcoporum ministris conuehant , et
procurent Episcopi ne ministri illorum presbiteros dehonorent , aut
pignora inhoneste tollendo vel Locationem pro receptione dispensae
exigendo28* , sed cum gratiarum actione recipiant , quae
presbiteri
cum hilaritatis humanitate iuxta apostolum conferre
debebunt · Quodsi ministri Episcoporum presbiteros dehonorauerint ,
dignam illis exinde episcopi castigationem exhibeant , Quoniam nisi fecerint , et
ad nos iterum pro se presbiteri reclamauerint , motus nostros qui
culpabilis repertus fuerit sentiet ·
26*
miliaria von anderer Hand mit Einfügungszeichen ergänzt
27*
Über dem Wort ein
durchgestrichener (Kürzungs-)Strich.
28*
x korr. (?)
[BK 255 c. 4]
Vt in circuitione parochi episcopi29* de cetero singulos presbiteros per singulas
tacendo30* euntes ecclesiolas sicut hactenus non
praedentur , cum scriptum sit eosdem euangelizare debere non
turpis31* lucri gratia , ne vituperetur ministerium
sanctum · Sed considerent et denuntient Loca sibi et populo conuenientia , et
illuc presbiteri quotquot [fol. 15r] possibilitas et moderatio
prouiderit plebes suas adducant , et ibidem Episcopi praedicent , confirment et
populi inquirant ac corrigant · Iterum autem quia dominica voce datur Licentia qui
euangelium annuntiant vt de euangelio viuant , licet Paulus
apostolus nihil horum fuerit vsus , presbiteri tale coniectum
faciant , vt et Episcopi solatium habeant et ipsi non grauemur · Quod ita nobis
fieri posse videtur , videlicet vt quattuor presbiteri ad Locum vbi
quintus degit et episcopus residet plebes suas de quattuor partibus adducere
studeant , et vnusquisque eorum decem panes et dimidium modium vini et frischingam
de quattuor denariis et pullos duos et oua decem et modium vnum de annona ad
caballos in32* subsidium benedictionis gratia
praesentet
Episcopo et similiter quintus in cuius domo episcopus residet faciat Haec
amplius ab eo exigatur , nisi forte Ligna et vtensilia in opus ministerii
accommodet · Quapropter Episcopus prouidebit ne domus aut sepes
illius a ministris vastentur
29*
Die
eigentlich zusammengeschriebenen Wörter parochi und
episcopi werden durch einen senkrechten Strich
getrennt.
30*
Das Wort ist unterstrichen. Am linken Seitenrand die
Notiz: ita v. c.
31*
folgt getilgtes q
32*
korr. aus ad
[BK 255 c. 5]
Vt semel in anno Episcopi hanc circumitionem tempore
congruo faciant , et si amplius ministerium suum per diocesim facere voluerint ,
hanc tamen dispensam non amplius quam semel a presbiteris per annum
accipiant ·
[BK 255 c. 6]
Quod et si circumitionem in salutem et necessitatem populi
quacunque de causa dimiserint , a presbiteris nec
hanc dispensam , neque praetium
illius exigant , neque aliis aut suis domesticis aut amicis exigenda
concedant , et quando circumierint ,33*
Et34* in domo presbiteri
resederint , non sub occasione affligendi presbiteros immoderate et
non necessarie numerum famulorum adducant , neque vicinos ad pastum
incongrue conuocent · Quod et si cum caritate vocare voluerint faciant , sed non
amplius a presbiteris vel sub occasione vel alio quolibet modo quam
statutum est exigant neque paraueredos35* aut alias
exactiones tollant · [fol. 15v]
33*
circumierint , korr. aus circumierin[†]
34*
E korr. (?)
35*
Am linken Seitenrand
die Notiz: ita v. c ... paraueredus.
[BK 255 c. 7]
Vt Episcopi parochias presbiterorum propter
inhonestum et periculosum Lucrum non diuidant , sed si necessitas populi exegerit
vt plures fiant ecclesiae , aut statuantur altaria , cum ratione et
auctoritate hoc faciant , scilicet vt si longitudo aut periculum aquae vel siluae
aut alicuius certae36* rationis vel necessitatis causa poposcerit vt populus et sexus
infirmior mulierum videlicet vel infantum aut etiam debilium imbecillitas , ad
ecclesiam principalem non possit occurrere , et non est sic Longe villa37*
vt presbiter illic sine periculo ad tempus et congrue non possit
venire , statuatur altare , et si ita populo complacet et
commodum fuerit ne sine ratione scandalizetur paroechia maneat
indiuisa ; Sin autem praefatae causae postulauerint , et populus
non conductus neque cupiditate vel inuidia excitatus , sed rationabiliter
acclamauerit , vt ecclesia illis fieri et presbiter debeat ordinari
hoc Episcopi Episcopaliter teste deo in conscientiae puritate cum ratione et
auctoritate sine intentione turpis Lucri mature consilio Canonico tractent , et
vtilitati ac saluti subiectae plebis , quaeque agenda sunt peragant et secundum
quod substraxerint cuilibet presbitero de paroechia , de dispensa
quoque debita ab illo minus accipiant et alteri qui quod diuiditur a
paroechia suscipit sub hac eadem mensura imponant ·
[BK 255 c. 8]
Vt Episcopi sub occasione quasi auctoritatem habeant canonum ·
his constitutis excellentiae nostrae nequaquam resultent aut neglegant sed
potius Canones vt intellegendi sunt intellegere et in cunctis obseruare procurent · Quia si aliter fecerint , omnimodis aequaliter canones fidelium decimis38* agendum statuant [fol. 16r]
et qualiter intelligi ac39* obseruari cum mansuetudinis nostrae decreto debeant synodali
diiudicatione et nostra regia auctoritate docebuntur
[BK 255 c. 9]
Vt Episcopi synodos a presbiteris nisi sicut
docet auctoritas canonum duos scilicet , et per tempora constituta non exigant ·
Sed et in eisdem synodis non per occasionem , sed per veritatem40* ministerii sui teste Deo ad quod constituti sunt
presbiteros et tractent et teneant et absoluant
40*
folgt getilgtes mi
[BK 204 Abschnitt A c. 1]
De pace et concordia atque vnanimitate trium fratrum et
regum inter se , et quod verissimo et non ficto karitatis vinculo sint vniti , Et
vt nullus deinceps scandalorum inter eos occasiones serere possit ·
41*
Am linken Seitenrand die Notiz:
Ex fol. 163.
[BK 204 Abschnitt A c. 2]
Vt ipsi mutuo sibi auxilientur , et contra Dei sanctęque
Ecclesiae ac suos inimicos secundum oportunitatem temporis inuicem adiuuent ·
[BK 204 Abschnitt A c. 3]
Vt nemo per quamlibet cupiditatem Leges pacis in cuiuslibet
eorum regno euellere praesumat , quodsi facere
praesumpserit ,
communem ab eis vltionem incurrat ·
[BK 204 Abschnitt A c. 4 BK 204 Abschnitt A c. 5]
Vt Ecclesiae per omne eorum regnum pristinam dignitatem [fol. 16v] honoremque retineant , et quicquid superstite domno hludouuico42*
imperatore iure Legitimo possederunt , absque vlla diminutione recipiant ·
Vt singulis
eorum fidelibus talis Lex conseruetur qualem temporibus priorum regum , et
pręcipue aui
patrisque
eorum habuisse noscuntur , si tamen et ipsi pristinam fidem erga ipsos
conseruent ·
42*
korr. aus [†]ludouuico
[BK 204 Abschnitt A c. 6]
Vt rapinae et depraedationes quae quasi iure
Legitimo hactenus factae sunt , penitus interdicantur et nemo se impune post hac
eas praesumere posse confidat43* ·
43*
korr. aus confi[†]
[BK 204 Abschnitt A c. 7]
Vt in singulis partibus regni missi idonei constituantur ,
qui querelas pauperum et oppressiones , siue quorumcunque causas examinare ,
et secundum Legis aequitatem valeant diffinire , et si ab vno in aliud regnum
huiusmodi praesumptores confugerint , ibi similiter opprimantur ·
[BK 204 Abschnitt A c. 8]
Vt nullus in omni eorum regno deinceps raptum facere
praesumat , aut si fecerit , Legaliter puniatur ·
[BK 204 Abschnitt A c. 9]
Vt regum filii Legitimam hereditatem regni secundum diffinitas
pręsenti tempore portiones post eos retineant , et hoc quicunque ex his
fratribus superstes fratribus fuerit consentiat , si tamen ipsi nepotes patruis
obedientes esse consenserint
[BK 204 Abschnitt A c. 10]
Vt44* Legati ad ducem
Brittonum mittantur , qui de communi erga eos
obseruatione pacis eum commoueant ·
44*
Am linken Seitenrand die Notiz:
Asser (wohl korr. aus Aser)
in vita Aelfredi (erstes e eventuell
korr.) regis Anglsax.
[BK 204 Abschnitt A c. 11]
Vt similiter ad regem
Nordmannorum Legati mittantur , qui eum contestentur , quod aut
pacem seruare studebit , aut communiter
eos infensos habebit ·
[BK 204 Abschnitt B c. 1]
Nobis ex45* fratribus nostris visum fuit vt ad Dei
voluntatem querendam46* , qualiter sancta Ecclesia recuperata esse possit
et pacem et nos et vos et iste populus christianus habere possimus · Nos
simul coniungeremur47* sicut nunc fecimus , et sic simus inter nos sicut fratres per rectum esse
debent [fol. 17r] Et pro certo illud sciatis , quia gratias deo sic sumus48* et sic permanere adiuuante Deo inante volumus et in consilio et in
auxilio vnusquisque erga alterum parati sumus adiutorium ferre sicut fratres
in Dei voluntate et communi profectu facere debent in
quibuscunque potuerimus
[BK 204 Abschnitt C c. 1]
Sciatis quia fratres nostri et nos nostros missos ad
communem
nepotem nostrum
in49*
Aquitaniam mittimus , et ei tales comitatus designatos
mandamus , in quibus ipse cum suis interim sufficienter esse possit , et fideles
dilecti fratris nostri karoli de illo regno pacem habere
possint vsque dum inde nepos noster ad communem
placitum nostrum veniat · Ad quod cum tali securitate a nobis accepta eum
venire mandamus , vt sanus venire et sanus stare , et sanus reuerti quantum illum
deus saluare voluerit possit , et si tunc nostrum consilium audire voluerit
volumus cum Dei adiutorio et vestro consilio considerare quomodo melius secundum
communem
profectum et vtilitatem inante esse possit , et si nostrum consilium audire
voluerit , tunc sicut melius cum Dei adiutorio et vestro consilio inuenire
poterimus exinde agere volumus ·
49*
in von anderer Hand mit Einfügungszeichen ergänzt
[BK 204 Abschnitt C c. 2]
Sciatis etiam quia similiter missos nostros ad
Brittones mittimus , et illos ad communem profectum et
pacem hortamur , qui si audierint aut non audierint , cum Dei adiutorio et vestro
consilio exinde etiam facere volumus ·
[BK 204 Abschnitt C c. 3 BK 204 Abschnitt C c. 4]
Sciatis quia communiter missos nostros ad
Nordmannos pro pace accipienda mittimus ·
Sciatis
etiam quia dilectus frater noster50*
Hlotharius missos suos ad vos homines transmittit , qui
vsque modo in contrarietatem dilecti fratris nostri karoli
fuerunt , et illis mandat vt per nullum ingenium inante sicut de Dei et sua
gratia gaudere volunt nullius et fidelium eius [fol. 17v] contrarietatem aliquid
faciant ·
50*
folgt getilgtes h
[BK 204 Abschnitt C c. 5 BK 204 Abschnitt C c. 6]
Sciatis quia volumus vt res Ecclesiarum in
cuiuscunque regno caput fuerit , tam de episcopatibus , quam de
abbatiis sine vlla contradictione rectores ipsarum ecclesiarum sicut tempore domni
ac genitoris nostri
fecerunt illas possideant ·
Similiter et
de Episcopatibus et monasteriis vbicumque in nostro communi regno
aliter est modo quam debeat , volumus vna cum Dei adiutorio illud emendare vt
Ecclesia Dei suum honorem debitum habere possit , et populus suam Legem et
iustitiam habeat
[BK 204 Abschnitt D c. 1]
Sciatis quia dilecti fratris nostri et
nos communiter placitum nostrum ad missam sancti Ioannis apud Parisium51* condictum habemus vbi De istis quae illi modo dixerunt et
ceteris quae ad Dei voluntatem et nostrum ac vestrum
commune[m] profectum inuenire potuerimus
consideremus , et vna cum Dei adiutorio ad effectum perducamus et volumus vt
abhinc inante vbicunque vnusquisque fuerit cum pace consistat , et
ad illud placitum cum pace vnusquisque veniat , quia in istis miseriis et
rapinis vsque modo multum Deum offendimus , vnde nobis Dei misericordiam
depraecari satis necessarium esse cognoscimus
51*
gek. Paris
[BK 204 Abschnitt D c. 2 BK 204 Abschnitt D c. 3 BK 204 Abschnitt D c. 4 BK 204 Abschnitt D c. 5]
Volumus etiam vt vnusquisque Liber homo in nostro regno
seniorem qualem voluerit in nobis et in nostris fidelibus accipiat ·
Mandamus
etiam vt nullus homo seniorem suum sine iusta ratione dimittat , nec aliquis
eum recipiat , nisi sicut tempore antecessorum nostrorum consuetudo fuit ,
Et volumus
vt sciatis quia nos fidelibus nostris rectum consentire volumus , et similiter vos
ac ceteros fideles vestros ammonemus , vt vos vestris hominibus rectum
consentiatis Et contra rationem illis non faciatis
et volumus
vt cuiuscunque
nostrum homo in cuiuscunque regno sit cum seniore suo in hostem
vel aliis suis vtilitatibus pergat , nisi talis regni inuasio quam
Lantuueri52* dicunt quod absit acciderit , vt omnis
populus illius regni ad eam repellendam communiter pergat [fol. 18r]
52*
Der Wortteil -uueri ist
unterstrichen und am linken Seitenrand steht die Notiz: uuveri Landguerre
Guerre contre le pais.
[BK 205 Abschnitt A c. 1]
VT omnium praeteritorum malorum et
contrarietatum53* et suplantationum54* ac malarum machinationum
atque molitionum seu nocumentorum in inuicem actorum abolitio ita inter nos et
apud nos fiat et a nostris cordibus penitus auellatur cum omni malitia et rancore , vt nec in memoriam ad retributionem duntaxat mali vel contrarietatis atque
exprobrationis seu improperii de cetero exinde quiddam veniat
[BK 205 Abschnitt A c. 2]
Vt cum tanta Domino cooperante inter nos verae caritatis
benignitas abhinc inante maneant de corde puro et conscientia bona et fide
non ficta , sine dolo et simulatione , vt nemo suo pari suum regnum aut suos
fideles vel quod ad salutem siue prosperitatem ac honorem regium pertinet
discupiat aut forsconsiliet , aut per occultos susurrones Libenter
composita mendacia seu detractiones acceptet
[BK 205 Abschnitt A c. 3]
Vt vnusquisque fideliter suum parem vbicunque necessitas illi
fuerit et ipse potuerit aut per se aut per filium , aut per fideles suos et
consilio et auxilio adiuuet , vt regnum fidele prosperitatem atque honorem regum
debite valeat obtinere , et veraciter vnusquisque erga alterum certatim demonstret , quia in fratris sui aduersitate si euenerit fraterno modo contristatur ,55* et in prosperitate [fol. 18v] illius Laetatur , et talem fidem sicut
inter nos modo abhinc inantea conseruaturos confirmatum habemus , sic vnusquisque
infantibus fratris sui si obierit , qui superfuerit conseruabit
55*
folgt getilgtes et
[BK 205 Abschnitt A c. 4]
Et quia per vagos et tyrannica consuetudine inreuerentes
homines pax et quies regni perturbari solet volumus , vt ad
quemcunque nostrum talis venerit , vt de his quae egit rationem et
iustitiam subterfugere non possit · Nemo ex nobis illum ad aliud recipiat
vel retineat , nisi vt ad rectam rationem et debitam emendationem perducatur , et
si rectam rationem subterfugerit , omnes in commune
in cuius regnum venerit illum persequamur , donec aut ad rationem
perducatur , aut de regno deleatur ·
[BK 205 Abschnitt A c. 5 BK 205 Abschnitt A c. 6]
Similiter et de eo agendum est , qui pro aliquo capitali et
publico crimine a quolibet Episcopo corripitur , aut ante
excommunicationem
crimen faciens regnum , et regis nomen mutat ne debitam poenitentiam
suscipiat , aut susceptam Legitime peragat · Interdum etiam incestam propinquam
suam aut sanctimonialem vel raptam siue adulteram quam illic ei non Licebat habere
fugiens secum ducit · hic talis cum Episcopus ad cuius curam pertinebit nobis
notum fecerit diligenter perquiratur , ne morandi vel Latendi Locum in regno
aliquis nostrum inueniat , et Dei ac nostros fideles suo morbo inficiat , sed a
nobis vel per ministros reipublicae56* constringatur , et vt simul cum diabolica
praeda quam secum duxit ad Episcopum suum redeat , et de quocunque
crimine publico debitam poenitentiam suscipiat , aut susceptam vt Legitime peragat
compellatur
et nostri
fideles vnusquisque in suo ordine et statu veraciter sint de nobis securi , quia
nullum abhinc inante contra Legem et iustitiam vel auctoritatem ac iustam
rationem aut damnabimus aut dehonorabimus aut opprimemus vel indebitis machinationibus57* affligemus , et illorum scilicet veraciter nobis fidelium
communi consilio secundum Dei voluntatem et
commune saluamentum ad restitutionem sanctae Dei58*
Ecclesiae et statum regni et ad honorem regium atque pacem populi
commissi
nobis pertinenti assensum prębebimus in hoc vt illum non solum [fol. 19r] non
sint , nobis contradicentes et resistentes ad ista exequenda verum etiam si sic
sint nobis fideles et obedientes ac veri adiutores atque cooperatores vero
consilio et sincero auxilio ad ista peragenda quae praemisimus , sicut per rectum
vnusquisque in suo ordine et statu suo principi et suo seniori esse debet
[BK 205 Abschnitt A c. 7]
Vt sic simul coniuncti et nos fratres ad inuicem et nos cum
fidelibus nostris et fideles nostri nobiscum , et omnes simul cum Deo nos59*
reconiungamus , et vt nobis sit propitius , illi pro deuoto munere offeramus , vt vnusquisque omnium nostrum60* absque propria excusatione vel
iustificatione recognoscamus in quibus aut singillatim , aut
communiter contra illius mandata et decreta suorum sanctorum
fecimus et consensimus in ordine Ecclesiastico et statu regni , et per singula in
medium illa producamus , et nemo nostrum suo aut amico aut propinquo aut
confoederato , Immo nec sibi ipsi sęculariter
parcat , vt spiritaliter et salubriter parcere possit · Quin sicut
praemisimus in praecedenti capitulo vero consilio et
sincero auxilio illa in commune certatim emendare totis viribus
procuremus quam citius rationabiliter poterimus
[BK 205 Abschnitt A c. 8 BK 205 Abschnitt A Epilog]
Et si aliquis de subditis in quocunque ordine
et statu de hac conuenientia exierit aut se retraxerit , vel huic
communi decreto contradixerit seniores cum61* veraciter
fidelibus suis haec secundum dei voluntatem et legem ac iustam rationem velit aut
nolit ille qui diuino consilio et decreto et huic conuenientiae resistens et
contradicens fuerit exsequantur · Quod si aliquis de senioribus de hac
conuenientia exierit aut se retraxerit , vel huic communi decreto
quod absit contradixerit , cum plures seniorum nostrorum fideles et regnorum
primores in vnum conuenerint eorum qui haec obseruauerint , seniorum consilio et
Episcoporum iudicio ac communi consensu qualiter de eo qui debite
ammonitus incorrigibilis perseuerauerit agendum sit , fauente domino decernetur ;
et vt
obnixius suprascripta capitula a nobis auxiliante domino inuiolabiliter
obseruentur , et nos [fol. 19v] illa obseruaturos certius credatur , manibus propriis
eadem subter firmauimus ·
61*
m korr. (?)
[BK 205 Abschnitt B c. 1]
Volumus vt vos62* sapiatis , vt quid noster aduentus hic fuerit Venimus hic , vt simul
adiuuante Deo cum fidelibus nostris de Dei voluntate et statu sanctae Ecclesiae ac
regni et communi nostro ac vestro profectu consideraremus sicut et
fecimus , et gratias
Deo simus63* inde sic adunati et nos ad inuicem , et cum fidelibus nostris sicut nos
recognoscimus , quia et infra regnum et extra regnum per marcas64* nostras nobis est necessarium ·
[BK 205 Abschnitt C c. 1]
Sicut meus frater65* nobis dicit , magna necessitas est nobis et isti
populo christiano qui nobis est a Deo commissus vt nos ad inuicem
sic concordes et vniti simus quomodo Dei voluntas est , et verae66* fraternitati conuenit , quod vsque modo postquam Deus istud regnum in
manus nostras post patrem nostrum misit per omnia sicut
necessitas fuerat non fuimus , et ideo tanta Deo contraria et nobis ac67* vobis impedimentosa acciderunt , et quia modo domino adiuuante sic sumus
vnanimes sicut per rectum esse debemus , sciatis , quia vnusquisque nostrum
paratus est , vt suum fratrem68* vbicunque necessitas fuerit
et infra patriam et foris patriam , aut per se ipsum aut per infantem vt
fideles suos et consilio et auxilio sic adiuuet sicut frater fratri per rectum
facere debet
[BK 205 Abschnitt D c. 1 BK 205 Epilog]
Sciatis quia et nos et fideles nostri veraciter recognoscimus
quia partim necessitate , partim indebita69* voluntate sicut meus frater hludouuicus
vobis dixit multa acciderunt in isto70*
regno , quae nobis necesse non fuerat · Et sciatis quia [fol. 20r] nunc
gratias Deo adunati sumus , et nos ad inuicem , et cum fidelibus
nostris , vt vna cum Dei adiutorio , quanto melius et citius rationabiliter
possumus procuremur , qualiter quae neglecta sunt emendata fiant , vt et deus sit
propitius et ecclesiasticus71* ordo debitum honorem habeat , et regni
nobis commissi prosperitas proueniat , et iste populus christianus
pacem habeat et vobis Lex et iustitia conseruetur et vos nobis sicut antecessores
vestri nostris antecessoribus fecerunt , debitum honorem et auxilium exhibeatis ,
et qualiter hoc consideratum et veraciter confirmatum manibus propriis
habeamus hic vobis relegetur ,
et
relecta sunt in conspectu totius populi suprascripta capitula
[BK 258a c. 6]
Post72* haec gloriosissimus domnus rex karolus coram sacra synodo
quendam diaconum Remensis Ecclesiae nomine Regamfridum impetiit quod praecepta falsa73* regio nomine
compilasset , sicut ad eum quorundam suggestionibus et
verisimilibus indiciis esset perlatum · Vnde quia putatum74* est quibusdam significationibus vt purgacionem75* sui isdem diaconus subterfugere voluisset , aliis aliter dicentibus ;
Visum est omnibus in eodem sacro conuentu degentibus vt ab omni concilio illi
interdiceretur ne a paroechia remensi quoquo modo
praesumeret abscedere donec se ab illis quae ei impingebantur
idoneum redderet , vel competenter
satisfacere procuraret · Quod et omnibus singillatim Episcopis illi
auctoritate Episcopali praecipientibus , ex diuino mandato est
interdictum
72*
Am linken Seitenrand stehen zwei
Notizen. Zum einen von der Schreiberhand verfasst Du f. 170 / v.
c. und dann folgende Notiz des Benutzers: In v. c.
praecedentibus istis subiungitur synodus Suessionica que (wohl korr.)
habetur T. 3. concil. pag. 469. sed multo diuersa (folgt
etwas Getilgtes) in iis que sequntur.
73*
folgt getilgtes religio
74*
gek. pttum
75*
gek. purgacine
[BK 258a c. 7]
Septima actione eidem sacrae synodo idem Christianissimus
Domnus rex karolus haec quae secuntur capitula proposuit ,
et consultu76*
eorundem Episcoporum ea per regnum suum innotescenda , exercenda et
conseruanda commonuit , praecepit et confirmauit
76*
u2 korr. (?)
[BK 259 c. 1]
Vt missi nostri per ciuitates et singula monasteria tam
Canonicorum quam monachorum siue sanctimonialium vna cum Episcopo paroechiae
vniuscuiusque in qua consistunt cum consilio etiam et consensu ipsius qui
monasterium retinet , vitam inibi77* degentium et [fol. 20v] conuersationem inquirant , et vbi necesse est
corrigant , et vbi desunt congruas officinas extruere iubeant , Et vbi sunt
factae et per neglegentiam destructae instaurari praecipiant
et victum ac potum et vestitum atque cetera necessaria pro qualitate et
possibilitate Loci et inhabitantium necessitate ordinent et hospitalitatem
superuenientium hospitum et receptionem pauperum ibidem disponant et ordinent , et
thesaurum ac vestimenta seu Libros diligenter inbreuient , et breues nobis
reportent · Imbreuient quid vnusquisque Ecclesiarum praelatus
quando praelationem Ecclesiae suscepit ibi inuenerit , et quid modo
exinde ibi minus sit vel quid et quantum sit superadditum · Numerum etiam
canonicorum et monachorum siue sanctimonialium vniuscuiusque Loci describant et
nobis referant , vt secundum qualitatem et quantitatem Loci cum consilio
Episcoporum et fidelium nostrorum vbi minor numerus fuerit nostra auctoritate
addamus vbi vero in discretione praelatorum
superfuerit ad mensuram redigamus , et qualiter abbatiarum
praelati et in † Locis sacris inhabitantes
de his quae missi nostri
praeceperint obedierint , nobis diligentissime et capitulatim
referre procurent ·
77*
korr. aus mi††
[BK 259 c. 2]
Vt
missi nostri diligenter inuestigent per singulas paroechias simul cum Episcopo de
monasteriis quae Deum timentes in suis proprietatibus edificauerunt , et ne ab
heredibus diuiderentur parentibus et praedecessoribus nostris sub
immunitatis defensione tradiderunt , et postea in alodum78* sunt , data vt describant , quae sint et a quo vel quibus in proprietatem
data79* sunt , et nobis renuntiare procurent vt cum Episcopis et
ceteris fidelibus nostris consideremus quid aequaliter inde secundum Dei
voluntatem et nostram salutem agere debeamus · [fol. 21r]
[BK 259 c. 3]
Vt missi nostri per singulas paroechias vna cum Episcopo
paroechiae ipsius requirant de Capellis et abbatiolis ex casis Dei in beneficium
datis qualis census inde exeat vt ecclesia de qua sunt exinde vestituram habere
possit , et nobis renuntient vt hoc nostra auctoritate commendetur
atque firmetur , et secundum qualitatem et quantitatem Loci clericos et
Luminaria ibi ordinent et Loca restaurari faciant
[BK 259 c. 4]
Denuntiandum est omnibus et a missis80* nostris ordinandum vt omnes Ecclesiae et presbiteri
sub immunitate ac priuilegio et ordinatione atque dispositione Episcoporum
singularum paroechiarum in quibus consistunt secundum auctoritatem canonicam et
capitularia domni karoli imperatoris aui nostri et pii
Augusti hludouuici domni et genitoris nostri permaneant
80*
a missis korr. aus [†]issis
[BK 259 c. 5 BK 259 c. 6]
Vt missi nostri diligenter inuestigent cum Episcopo et
praelatis
monasteriorum et per fideles et strenuos viros in vnaquaque
paroechia de rebus ecclesiasticis81* in alodem datis , et sicut euidentibus et veris indiciis ac
auctoritatibus
compererint diligenter a quo et quibus datae sunt , vel quantum
exinde exit describant et nobis renuntient
missi nostri
expraesse et omni diligentia cum Episcopo et
praelatis monasteriorum per singulas paroechias requirant de rebus
vnde nonae et decimae solui debeant et non soluuntur , vt persolui ab eisdem res
retinentibus faciant et si aliqua contradictio quae rationabilis videatur oborta
fuerit describatur et praelatus ipsius casae Dei vnde res
esse noscuntur , et ille qui eas detinet et nonam ac [fol. 21v] decimam soluere
detrectat simul cum82* missis nostris ad nostram iubeatur venire
praesentiam , vt tunc veritate comperta et diffinitione decreta , quod rationabiliter inuenerimus inde praecipiamus · Volumus etiam vt investigent
missi nostri qualiter illi qui easdem res ecclesiasticas vnde decimae dantur siue
non dantur illas saluas habeant et in casdiciis83* et in siluis custoditis vel si terrae aut mancipia
inde perdita sint , vel aliquid huiusmodi , aut si familia oppressa
sit contra legem et omnia per breues nobis renuntient nostri missi ·
81*
korr. aus ecclesia[†]
82*
folgt getilgtes vestris
83*
Das Wort ist
unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: ita v.
c.
[BK 259 c. 7]
Vt missi nostri per singulas paroechias comitibus et
reipublicae ministris ex banno nostro praecipiant ne malla vel
placita in exitibus et atriis Ecclesiarum et presbiterorum
mansionibus neque in dominicis vel festiuis diebus tenere praesumant , sed
comes conuenientem Locum consideret et Inueniat , vbi stationem ad mallum tenendum
constituat , quia nefas est ibi reos puniri , vbi respectu diuinae reuerentiae
misericordiam consensu fidelium et decreto praedecessorum nostrorum
consecuntur84*
84*
t korr. (?)
[BK 259 c. 8]
Vt missi nostri comitibus et omnibus rei publicae ministris
firmiter ex verbo nostro denuntient atque praecipiant , vt a
quarta feria ante initium quadragesimae , nec in ipsa quarta feria vsque post
octauas paschae mallum vel placitum publicum nisi de concordia et pacificatione
discordantium tenere praesumant · Similiter etiam a quarta feria ante
natiuitatem domini vsque post consecratos85* dies obseruent , necnon et in
ieiuniis quatuor temporum et in rogationibus simili obseruatione eosdem feriatos
dies venerari omnimodis studeant ·
85*
on korr. (?)
[BK 259 c. 9]
Vt missi nostri omnibus per singulas paroechias denuntient
quia si episcopus aut ministri Episcoporum pro criminibus colonos [fol. 22r]
flagellauerint cum virgis propter metum aliorum86* ,
et vt ipsi Criminosi corrigantur , cum tali discretione sine vlla occasione
indebita sicut in synodo collocutum est , et vel inuiti poenitentiam temporaliter
et corporaliter agant ne aeternaliter pereant , si seniores ipsorum colonum87* indigne tulerint ,
et aliquam vindictam inde exercere voluerint , aut eosdem colonos ne distringantur88* contendere praesumpserint , sciant quia et bannum
nostrum component , et simul cum excommunicatione
ecclesiastica harm[i]scaram89* durissimam sustinebunt ·
86*
Die Wörter
cum virgis propter metum aliorum sind unterstrichen und am
linken Seitenrand steht: Caesarii Arelatensis vita.
87*
Der Wortteil -num ist unterstrichen und am
linken Seitenrand steht: ... norum.
88*
korr. aus distingantur
89*
Am linken
Seitenrand die Notiz: ita v. c.
[BK 259 c. 10]
Vt missi nostri omnibus reipublicae ministris denuntient vt
comes vel reipublicae ministri simul cum Episcopo vniuscuiusque
paroechiae90* sint in ministeriis illorum , quando idem episcopus suam
paroechiam circumierit , cum Episcopus eis notum fecerit , et quos per
excommunicationem Episcopus adducere91* non poterit , ipsi regia auctoritate et potestate ad poenitentiam vel
rationem atque satisfactionem adducant ·
[BK 259 c. 11]
Sciant etiam fideles nostri , quia concessimus in synodo
venerabilibus Episcopis ne super beneficia Ecclesiastica vel praestarias , etiamsi
Episcopus aut quilibet monasteriorum praelatus inrationabiliter
petierit praecepta confirmationis nostrae nullomodo92* faciamus , et ideo ab inrationabili petitione se vnusquisque
compescat
92*
gek. nullomo
[BK 259 c. 12]
Vt missi nostri omnibus per illorum missaticum denuntient ne
commutationes rerum vel mancipiorum quilibet praelatus
earundem
rerum Ecclesiasticarum sine Licentia vel consensu nostro facere
praesumat
neque mancipia Ecclesiastica quisquam nisi ad libertatem commutet ·
videlicet vt mancipia quae pro ecclesiastico dabuntur in Ecclesiae seruitute
permaneant et Ecclesiasticus homo qui
commutatus fuerit perpetua libertate fruatur ·
[Nicht transkribierter Text]
[fol. 24r]
[29]
DE his capitulis quae subsecuntur annuntiauerunt populo Domni
reges hlotharius et karolus quando
in ipso anno incarnationis Domini conuenerunt ad Valentianas per mensem Nouembrium
[fol. 24v]
[BK 206 Abschnitt A c. 1]
De missis directis per regnum vt populus pacem et iustitiam
habeat , de raptoribus , de praedatoribus , De Latronibus et
aliis malefactoribus , et de omnibus iustitiis ·
93*
Am linken
Seitenrand die Notiz: sunt in exempl. Bello. et sequntur capitula ex
synodo Suessionensi.
[BK 206 Abschnitt A c. 2]
Vt vbi missatici94* simul venerint ,
missi simul veniant , Et sic de vno regno in aliud fugerint simul eos constringant
94*
Das Wort ist
unterstrichen und am linken Seitenrand steht die Notiz: missiticum
significare prouinciam in quam missi ius dicere debent patet ... fol. 24. quid
autem hoc loco significet Missaticus. Nach der Notiz folgt ein
Zeichen, das eventuell die Funktion eines Nota-Zeichens hat.
[BK 206 Abschnitt A c. 3]
Vt vbicunque fugerint illuc indiculus
transmittatur vt comes illos distringat , aut cum alodo , aut per
quodcunque95*
potest vt illuc reueniat et emendet malum quod fecit ·
95*
q1 korr. (?)
[BK 206 Abschnitt A c. 4 BK 206 Abschnitt A c. 5]
Vt missis commendetur vt faciant iustitias , et si non
fecerint quod ipsi pergere debeatis ,
inuicem vos adiuuetis ·
[BK 206 Abschnitt A c. 5]
Vt si necessitas alicui fuerit omnes sint parati , quomodo
[BK 206 Abschnitt B c. 1]
De annuntiatione Episcopali et de honore sacerdotum
[BK 206 Abschnitt B c. 2]
De reaedificatione Ecclesiarum et de nonis ac Decimis
[BK 206 Abschnitt B c. 3]
De obseruatione capitulorum domni Karoli et Domni
HLudouuici de Ecclesiis ·
[BK 206 Abschnitt B c. 4]
De obseruatione pacis et cauenda rapacitate et oppressione
rerum Ecclesiasticarum ac pauperum ·
[BK 206 Abschnitt B c. 5]
Quod nos cum consilio fidelium nostrorum ordinare volumus
qualiter honeste et sine indigentia in curte nostra sicut antecesserunt
nostri fecerunt viuere possimus et comites ac96* cęteros fideles nostros
ammonemus vt ipsi sic suum esse et viuere ordinent · qualiter propter illorum
necessitatem vicini eorum ac pauperes non opprimantur ·
96*
c korr. (?)
[BK 206 Abschnitt B c. 6]
De concordia et mutuo adiutorio Episcopi , et comitum ad
iustitias faciendas et diuinum ministerium exsequendum
[BK 206 Abschnitt B c. 7]
De iustitiis per Episcopos et missos ac comites nostros de
regno nostro studendis ·
[BK 206 Abschnitt B c. 8]
De raptis et coniunctione sanctimonialium atque propinquarum
seu sponsarum aliorum , vt quod in praeterito actum est , secundum
consilium et iudicium Episcoporum corrigatur et de cetero omnimodis caueatur · [fol. 25r]
[BK 206 Abschnitt B c. 9]
Quodsi aliquid per necessitatem in Ecclesiis Dei , aut contra
aliquem fidelium nostrorum fecimus , hoc quam citius potuerimus Libentissime
emendabimus , et de cetero si aliquis apud nos parem suum nocere voluerit , hoc
secundum consuetudinem antecessorum nostrorum diffinire volumus
[BK 206 Abschnitt B c. 10]
DE placito nostro , et de communi adiutorio
contra Nortmannos , et de collocutione nostra fraterna ·
[BK 260 Prolog]
In
nomine sanctae et Indiuiduae Trinitatis karolus
gratia Dei rex ·
Dilectis et fidelibus missis nostris per regnum nostrum
constitutis salutem · Sicut vobis notum esse credimus cum dilectissimo fratre
nostro hlothario apud Valentianas
Locuti fuimus , et communi consilio cum fidelibus
communibus considerauimus vt inter cetera98* sanctae Dei Ecclesiae et nostri principatus ac regni nobis a Deo
commissi99* negotia necessaria de his quae subsequuntur vos specialiter
ammoneremus , vt sicut hic descripta habentur vna cum Dei prout100* melius
potueritis strenue exequi procuretis , et hoc praesentaliter
necessarium opus sine aliqua dilatione vel excusatione sicut in
missaticis101* coniuncti et deputati estis simul conueniatis , et hoc
apud praeficiendum quantotius inchoetis et quantum vel qualiter
inde factum habueritis vnusquisque vestrum sicut in missaticis constituti estis de
vnoquoque missatico nobis ad colloquium quod in proximo cum fratribus nostris
habebimus renuntiare procuret , Et si contigerit vt aliquis vestrum nostro
seruitio vel infirmitate aut quacunque occasione detentus fuerit ,
pro hoc alii non dimittant vt commendata exequi non studeant ,
etiamsi vnus vacauerit a
praedictis occasionibus ipse quantum Deus dederit , iussa perficere
studeat [fol. 25v]
97*
Am linken Seitenrand die Notiz:
Siluac... siluacitus et Siluaticus.
98*
korr. aus c[†]tera
99*
commissi ergänzt
100*
Die Wortteile -um Dei p- sind unterstrichen
und am linken Seitenrand steht: ita v. c.
101*
s3 korr. (?)
[BK 260 Abschnitt A c. 1]
Nostri seniores sicut audistis parabolauerunt102*
simul et considerauerunt cum communibus illorum fidelibus de Dei
seruitio et sanctae Ecclesiae ac regni statu , et qualiter vos qui in regno
consistitis pacem et iustitiam habere possitis103* et ordinauerunt missos per regnum illorum , qui in hoc decertent
quantum Deus adiutorium dederit ·
102*
Das Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand steht die Notiz:
inde parler q...t antiqui paroler et parlen...t.
103*
korr. aus [†]ossitis
[BK 260 Abschnitt A c. 2]
Inter omnes iustitias quas ordinauerunt , vt
vnusque [!] habeat · primo considerauerunt de honore Ecclesiarum Dei et
orphanorum ac viduarum causis et de regalibus iustitiis · Tum maxime de raptoribus
puellarum et viduarum causis et sanctimonialium , et de his qui
presbiteros
flagellare praesumunt , et qui presbiteros de
ecclesiis sine Episcoporum consensu eicere vel recipere aut censum de manso , vel
ex his quae domnus et genitor noster in suis capitularibus , ecclesiis in immunitate concessit exigere non timent , et qui censum de
rebus ecclesiasticis ad ecclesias persoluere detrectant , vt firmiter inquirantur
et acriter distringantur , et plena iustitia inde fiat secundum quod in
capitularibus aui et patris illorum
statutum habetur , et ipsi per certos fideiussores ad praesentiam
illius in cuius regno tales inuenti fuerint perducantur , vt inde ipse
commendet quid de tali homine fiat , qui nec Deum timet nec contra
sanctos canones facere , nec Legem et praeceptum regium infringere
pertimescit , salua censura Ecclesiastica , et Episcopalis poenitentiae vindicta
[BK 260 Abschnitt A c. 3]
Similiter et de collectis quas Theudisia lingua heriszuph
appellat et de his qui immunitates infringunt et qui incendia et voluntaria
homicidia , et assalituras in domos faciunt
[BK 260 Abschnitt A c. 4]
DE Latronibus autem commendauerunt vt missi
omnibus denuntient in illa fidelitate quam Deo et regi vnusquisque et
promissam habet , et in illa christianitate , qua pacem vnusquisque proximo
seruare debet , vt sine exceptione alicuius personae nec pro amicitia , vel
propinquitate , aut amore vel timore [fol. 26r] vllus Latronem celet , sed illum
missis illorum manifestet , et ad capiendum illum adiutorium quantum potuerit
quisque pręstet et per sacramentum hoc missi illorum firmare faciant , sicut
tempore antecessorum illorum consuetudo fuit , et si aliquis missos illorum non
obaudierit si regis104* homo fuerit , per fideiussores ad illius
praesentiam perducatur · si autem alterius homo fuerit , senior
cuius homo fuerit , regi illum praesentet
104*
s korr. (?)
[BK 260 Abschnitt A c. 5]
Commendauerunt etiam , vt si alicui denuntiatum
fuerit , vt ad capiendum Latronem adiutorium praestet , aut aliquis
sonum inde audierit , vt ad Latronem capiendum concurratur , et se inde
retraxerit , vt ad hoc adiutorium non praestet , si Liber homo fuerit ob
annum105* dominicum componat , et si colonus
fuerit sexaginta ictus accipiat , et si Latro ibi occisus fuerit , qui eum
occiderit Leudem inde106* non soluat , et nullus illi inde faidam107* portare praesumat · Quodsi quis facere
praesumpserit , per certos fideiussores ad regis
praesentiam perducatur ·
105*
Die Wörter ob annum sind
unterstrichen und am linken Seitenrand steht: ...
bannum.
106*
folgt getilgtes s
107*
folgt getilgtes por
[BK 260 Abschnitt A c. 6]
Quicunque autem abhinc inante Latronem
receperit , maxime autem illum qui forbannitus fuerit , vel qui illos quos missi
nostri forbannierunt recepit , postquam forbanniti ab eisdem missis nostris
fuerunt secundum quod constitutum est in capitularibus
aui et patris nostri in Libro III ·
capitulo XXIII · si
francus cum XIIcim · similibus francis iuret
quod ipse Latronem eum fuisse non scisset , licet pater eius sit aut frater
aut propinquus ·
[BK 260 Abschnitt A c. 6]
Si hoc iurare non potuerit et ab alio conuictus fuerit
quod Latronem in hospitio suscepisset , quasi Latro et infidelis iudicetur , quia
Latro est , et infidelis est , noster et francorum , et qui illum
suscepit similis est illi Si autem audiuit quod Latro fuisset , et tamen non scit
pro firmiter108*
[fol. 26v] aut iuret solus quod nunquam · eum audisset , nec per veritatem nec
per mendatium Latronem , aut sit paratus si ille de Latrocinio euictus fuerit aut
similiter damnetur
108*
Die Wörter pro firmiter sind
unterstrichen und am linken Seitenrand steht: ita v c.
[BK 260 Abschnitt A c. 7]
Vt quando missi nostri Latronem forbannierint , hoc et missis
aliis et comitibus scire faciant , et si de vno transmissatico in alium
fugerit , si in vicinitate venerint , per hoc missus qui eum forbannuit [!]
non dimittat vt eum non persequatur et comprehendat , et si Longius
fuerit missus in cuius missaticum fugerit , si alodum habuerit , illi tollat ,
et illum constringat , vt illuc velit nolit reddat reueniat , et ibi malum
emendet , vbi illud perpetrauit Et si in alicuius villam fugerit , et ipsa villa
eum contenderit , secundum quod in Capitularibus aui et patris nostri scriptum habetur109* , inde fiat - - -110*
et si necesse fuerit , vt iustitia non proteletur · Aduocato denuntietur vt
ipsum latronem reddat , et eos qui eum contenderunt praesentet vt
debitam disciplinam inde sustineant , et emendationem inde congruam faciant ·
Quodsi facere neglexerit vsque ad secundam vicem bannum dominicum inde
componat , et sic per fideiussores ad praesentiam eorum deducatur ,
vt et de illo et de contradictoribus et de ipso Latrone secundum quod causa
coniacuerit111* decernatur , vt ceteri metum habeant
109*
Die
Passage von quod in ... habetur ist unterstrichen und am
linken Seitenrand steht: s. v. c.
110*
Nach diesem Wort ist der Rest der
Zeile freigeblieben. In der Vorlage, Paris Lat. 4638 fol. 180r, ist an
dieser Stelle ebenfalls eine Lücke, die mit einem require-Vermerk versehen
wurde.
111*
Der Wortteil conia- ist
unterstrichen und wurde mit einem Kreuz über der Zeile versehen. Am linken Seitenrand
steht, ebenfalls mit einem Kreuz markiert: conia ita v.
c.
[BK 260 Abschnitt A c. 8]
Hoc etiam commendauerunt seniores nostri vt si
huiusmodi malefactores sicut praediximus de vno regno in aliud
fugerint , similiter missi illius de cuius regno fugerit ad alios missos
nullo regno vbi fugit notum faciant , et illi missi eos constringant , vt ad illud
regnum et ad illos missos reueniant , vt ibi distringi possint , vbi malum
fecerunt [fol. 27r]
[BK 260 Abschnitt A c. 9]
De aduenis qui oppressione nortmannorum vel
Britanorum in partes istas regnorum confugerunt statuerunt seniores
nostri vt a nullo reipublicae ministro quamcunque violentiam vel
oppressionem
aut exactionem patiantur , sed liceat eis conductum suum quaerere et habere , donec aut ipsi redeant ad Loca sua aut seniores eorum eos recipiant · Quod qui
inuentus fuerit ex rei publicae112*
ministris aut aliis quibuslibet contra hoc pietatis pręceptum facere aut
fecisse , bannum dominicum exinde componat
112*
Die beiden Wörter rei
publicae sind eigentlich zusammengeschrieben, wurden aber durch einen
Strich getrennt.
[BK 260 Abschnitt A c. 10]
Vt omnibus denuntietur qualiter cuncti sint praeparati
ad quamcunque necessitatem imminentem vt secundum consuetudinem prout necessitas
euenerit ad dei seruitium et illorum atque ad defendendam Ecclesiam et regnum
omnes sint praeparati ·
[BK 260 Abschnitt A c. 11]
Capitula autem aui et patris nostri quae in praescriptis
commemorauimus , qui ex missis nostris non habuerint et eis
indiguerint vt commissa
per illa corrigere possint , sicut in eisdem capitulis habetur , de Scrinio
nostro , vel a Cancellario nostro accipiant vt rationabiliter et Legaliter cuncta
corrigant et disponant
[BK 260 Abschnitt A c. 12]
Vt vnusquisque missus in suo missatico prouisionem habeat , vt
si aliquis de nostris fidelibus per missaticum transierit , aut ibi
consistens vel commanens , rapinas vel depredationes , aut alia
illicita fecerit de quibus Deus offendi solet , et populus pro oppressione gemere
quatenus hoc subtiliter et veraciter inuestiget et nobis renuntiet , qualiter nos
inde sic ordinemus , vt nec ipsum nec alium hoc agere delectet ·
[BK 260 Abschnitt A c. 13]
Vt missi in illorum missaticis curam habeant ne homines nostri
aut alii quilibet vicinos suos maiores vel minores tempore aestatis quando
ad herbam suos caballos mittunt , vel113* tempore hiemis quando
marascalos illorum ad fodrum dirigunt , vicinos maiores vel minores
depraedentur et si egerint , hoc etiam vt praediximus veraciter
missi nostri inuestigent et nobis renuntient [fol. 27v] vt in seniore hoc sic
emendemus quatenus homines suos in potestate habeat , et contenti sint debitis ,
et indebita iniuste non appetant ·
113*
folgt getilgtes hie
[BK 260 Abschnitt B]
Ego ille115* assalituram illud malum quod siach vocant vel tesceiam non faciam , nec
vt alius faciat consentiam , et si sapuero qui hoc faciat non celabo , et quem
scio qui nunc Latro aut scachcator est vobis missis dominicis non celabo vt
non manifestem · si116* me deus adiuuet et
istae reliquiae ·
114*
Am linken Seitenrand steht die Notiz: desunt
in bellouacens. cod usque ad hanc notam ... pag / ...
115*
gek. ill
116*
Das Wort ist unterstrichen. Über dem Wort
steht ein Minuskel-c, das aber dann durchgestrichen wurde. Am linken Seitenrand steht
von der Hand des Benutzers: ... sic.
[BK 260 Abschnitt C]
Ego117*
ille118* assalturam illud malum quod scah vocant vel tesceiam non faciam nec vt
alius faciat consentiam , et si sapuero qui hoc faciat non celabo , vt non
manifestem , et de francis hominibus
in isto comitatu et in meo ministerio commanentibus nullum recelabo
quantum recordari potuero , vt per breuem vobis missis dominicis non
manifestem si119* me deus adiuuet et istae reliquiae
117*
Am linken Seitenrand steht auf Höhe
dieser Zeile: ita v. c.
118*
gek. ill
119*
Das Wort ist unterstrichen. Über dem Wort steht ein
Minuskel-c. Am linken Seitenrand steht von der Hand des Benutzers: ...
sic.
[BK 260 Abschnitt D c. 1]
Hincmarus121* Episcopus , Ricuimus , Engilscalchus missi in Remitiano ,
Vonriso122* , Stadiniso123* , Pertiso , Barriso , Camiziso , Catalaunio ,
Virtudiso , Bagensoniso , Tardaniso ·
120*
Am linken Seitenrand die Glosse: Anno DCCCLIII.
sub Carolo Caluo.
121*
Am
linken Seitenrand (und teilweise interlinear) werden hier und im Folgenden die
lateinischen Ortsbezeichnungen des Textes jeweils durch die französischen Namen
aufgelöst. Dabei wird überwiegend blockweise vorgegangen, wobei diese Blöcke arabisch
durchgezählt oder mit zwei Strichen markiert sind, die jeweils als Verweiszeichen
fungieren.
122*
korr. aus Vonri[†]o
123*
korr. aus [†]tadiniso
[BK 260 Abschnitt D c. 2 BK 260 Abschnitt D c. 3]
Pardulus Episcopus , Altmarus , Leodacrus missi in Lauduniso ,
Portiano , Suessonico , Vrciso , et Vadiso
Immo Episcopus ,
Adalardus abba , Vualtraudus124*
Odelricus missi in nouiomiso ,
Vermendiso , Aderoso , Curtriciso , FLandra , Comitatibus ,
Engilramni et in Comitatibus Vuatcaudi ·
124*
d korr. (?)
[BK 260 Abschnitt D c. 4 BK 260 Abschnitt D c. 5]
Folcuinus Episcopus Adalgarius , Engiscalcus
et125*
Berengarius
missi In Comitatu Berengarii
Engicalchi , Gerardi et in
Comitatibus heginarii ·
Hludouuicus abba , Yrminfridus
Episcopus , Engiluuinus , Gorselmus
missi in parisiaco , Molciano ,
Siluanectensi , Vircasino , Beluacense , et Vindoiliso ·
125*
korr. (?)
[BK 260 Abschnitt D c. 6]
Paulus Episcopus , hilmeradus Episcopus , Herloinus , Hungarius missi in
Rotinense
Bellau · Vuitnau · Pontiu · Ambianense · [fol. 28r]
[BK 260 Abschnitt D c. 7]
Eirardus Episcopus , Teodericus abba , herloinus , hardoinus126* missi in
Aprincato , Constantino , Bagasino , Coriliso , et lingua127* Saxonia , et harduini , Oxiniso et in Lisuino
[BK 260 Abschnitt D c. 8]
Dodo Episcopus , Herotbertus128* et osbertus missi in Cinnomaniuo129* ,
Andegauensi atque Turonico , Corboniso et Sagiso
[BK 260 Abschnitt D c. 9]
Bernardus130* Episcopus et hrodulfus et Heinricus abba missi in blesiso , Aurelianensi
Vindusniso , Caretino , Pincesiso131*
Madreciso ·
130*
Der Absatz hier folgt unmittelbar
auf den vorhergehenden, ist aber mit einem markanten Paragraphenzeichen
abgetrennt.
131*
korr. aus Pinsesiso
[BK 260 Abschnitt D c. 10]
Vuenilo Episcopus , Odo et donatus missi in pago senonico , Trecasino ,
Vuasteniso , Miliduniso , Moruiso , Prouiso , et in tribus Arcisisis
et in duobus Brionicis ·
[BK 260 Abschnitt D c. 11]
Teutboldus Episcopus , Ionas Episcopus , Isembardus et Abbo abba , daddo
missi in Comitatibus Milonis et in Comitatibus Isembardi , Augustiduno
scilicet , Matisconense , Diuionense132*
Cabillone , Hatuarus
et intarnedriso [!] et in Belniso , et in dusmiso comitatu attelae , et in Comitatu Romoldi ·
132*
korr. aus Diu[†]onense
[BK 260 Abschnitt D c. 12]
hugo
Gozso
Niuilungus missi in niuerniso , Altiodriso , Aualiso
[BK 261 Abschnitt A c. 1]
De missis pro Latronibus scilicet vt addantur et suppleantur
missi qui illa peragant quae in Capitulis continentur , quas supra in syluaco
illum edidisse praescripsimus ·
133*
korr. aus attiniacum
[BK 261 Abschnitt A c. 2]
De maritima custodia vt secundum consuetudinem vigilanter
disponeretur
[BK 261 Abschnitt A c. 3]
De viis per aquas videlicet vt vbi nouiter clausae erant
aperirentur , sicut antiquitus fuerunt apertae
[BK 261 Abschnitt A c. 4]
De pontibus restaurandis videlicet vt secundum capitularia aui et
patris sui vbi antiquitus fuerunt , refici autem ab his qui
honores tenent , de quibus ante pontes facti vel restaurati fuerunt
[BK 261 Abschnitt A c. 5]
De nauibus quae vadunt sub pontibus videlicet , vt inde
teloneum non exigatur · [fol. 28v]
[BK 261 Abschnitt A c. 6]
De aduenis quos affligunt ministri rei publicae , scilicet
vt qui ab illis134* quos nortmanni vel
brittones135* afflixerunt , Et ideo mendicando in istud regnum
venerunt , vel qui propter afflictionem aquitanicam huc
venerunt , censum vel operationes exegerunt hoc cum sua Lege illis emendet , et
qui deinceps hoc facere praesumpserit , simul cum emendatione
dominicum bannum componat ·
[BK 261 Abschnitt A c. 7]
DE Latronibus qui nunc nihil mali136* faciunt et quod iam137* diu fecerunt emendatum habent , et nullus modo super eos reclamat ,
videlicet vt propter hoc modo non puniantur ·
[BK 261 Abschnitt A c. 8]
DE hominibus qui in banno et in poenitentia missi sunt , et
peius semper faciunt , scilicet vt a missis capiantur et constringantur
[BK 261 Abschnitt A c. 9]
De monetis et falsariis fabris videlicet vt diligenter
inquirantur et emendentur ·
[BK 261 Abschnitt A c. 10]
De rebus Ecclesiarum in alodum datis , videlicet vt a missis
inquirantur et describantur et regi renuntietur
[BK 261 Abschnitt A c. 11]
De monasteriis circumeundis id est vt sicut ordinatum fuit ,
ita missi exequi procurent ·
[BK 261 Abschnitt A c. 12]
De hominibus qui iterum a nouo138* raptos faciunt vt a missis comprehendantur et
constringantur et ad regum presentiam deducantur ·
138*
Das Wort
ist unterstrichen und am linken Seitenrand steht die Notiz: ita v
c.
[BK 261 Abschnitt A c. 13]
De fidelitate regi promittenda id est omnes per regnum illius
Franci fidelitatem illi promittant et qui dicunt se illam promisisse aut
certis testibus hoc approbent aut iurent se illam ante iurasse , aut illam ipsam
fidelitatem promittant
[BK 261 Abschnitt B]
Ego ille139*
karolo
hludouuici et iudithtae filio ab
ista die inante fidelis ero secundum meum sauirum sicut
Francus140* homo per rectum esse debet suo regi sic me Deus adiuuet et
istae reliquiae ·
Anno incarnationis domini octingentesimo141*
quinquagesimo quarto V · Nonas iulii in mallo Remis isti iurauerunt , quod [fol. 29r] iuratam habuissent fidelitatem [fol. 29ra]
141*
e2 korr. (?)
[BK 261 Abschnitt C]
[BK 261 Abschnitt C]
Teudacrus
Amalricus
Rotboldus
Amalbertus
Dodo
Vuigboldus
Berulfus
Vuala
Rotmundus
Gislulfus
Haimiricus
Teutbaldus
Drogo
Teodericus
Pbroinus142*
Rodoinus
Gislinus
Gulfridus
Haimuinus
Vuandrebertus
Berecarius143*
Angelinus
[fol. 29rb]
Herilo
Heirbertus
Airardus
Gotlandus
Hilpricus
Gerlegius
Amalgisus144* , heico
Amalricus maior de buxido ,
Ado
Meinardus
Ottradus decanus
Guntbertus decanus
Heruuuincus decanus
Ozias
Ailus
Teudaldus
Teodolder decanus
Bertricus
Rothaus
Ingobertus
Amblinus decanus
Gozselmus decanus [fol. 29rc]
[BK 261 Abschnitt C]
[BK 261 Abschnitt C]
Goderamnus
Dodilo
Sigebertus
fidentius
Ermenulfus
Teutgriminus
Vuicboldus
Crinengaudus145*
Vulfarius
Flodoinus
Anglebertus
Cinmenulfus
Sicbertus decanus
Hecto
Isaac
Gislardus
Alaricus
Gerardus
Madergaudus
decanus
[fol. 29r]
[BK 207 Abschnitt A c. 1]
Scire volumus vestrum omnium fidelitatem quia frequenter
praesenti anno dilectissimum fratrem nostrum hludouuicum
inuitauimus vt commune colloquium cum fidelibus nostris
haberemus , atque cum illis de domini voluntate quantum ipse inspirare vellet , ac
de sanctae Dei Ecclesiae vtilitate , nostroque ac nostrorum communi
profecto honore et necessitate tractaremus et ordinaremus · Sed quia
praedictus
frater noster actenus sicut optaueramus quibusdam impedientibus
causis venire distulit , nos illud omittere volumus quin vtiliter nos
coniungeremus
146*
Das Wort ist
unterstrichen und am linken Seitenrand steht: liege.
[BK 207 Abschnitt A c. 2]
Nunc volumus nos certos reddere de nostra coniunctione
quia Christo propitio secundum deum ad salutem sanctae dei Ecclesiae , nostramque
ac vestram communem vtilitatem et necessitatem indissolubiliter
corde et opere coniungere nos volumus vt vnum simus in Christo , et vos vnum sitis
nobiscum
[BK 207 Abschnitt A c. 3]
Sapiatis quia legem qualem antecessores nostri hoc147*
est pater
et auus noster vestris antecessoribus concesserunt et
seruauerunt nos similiter vobis perdonamus , et inuiolabiliter atque incorrupte et
praesentibus et futuris temporibus per omnia volumus obseruare ·
147*
c korr. (?)
[BK 207 Abschnitt B c. 1]
Hanc148* siquidem coniunctionem facere idcirco vsque
nunc distulimus , quia volumus vt supradictus frater noster
nobiscum pariter conueniens in eadem coniunctione se nobis associaret · Sed
quia ille aliquibus impedimentis praepeditus
venire omisit , nos audita perturbatione quam filius eius facere conatur
consociare nos voluimus Sciatis ergo quoniam et in prosperis et in aduersis
simul erimus nec poterit nos deo adiuuante [fol. 30r] vllum offendiculum ab ea
caritate separare , qua fraternis vinculis astricti sumus , sed
vbicunque alterno solatio149* et adiutorio indiguerimus quantum dominus permiserit150* in inuicem supportari et sustentari cupimus , atque contra omnem
terrenum inimicum auxilium in alterutrum ferre volumus ·
[BK 207 Abschnitt B c. 2]
Si autem isdem frater noster sicut
optamus et ei mandamus hoc agere distulerit , nos ita coniuncti sumus vt vnus
alteri tale praebeat solatium et adiutorium , quatenus vbicunque
necesse fuerit amodo et deinceps sicut praemisimus vnusquisque
regnum sibi diuinitus commissum quiete obtinere possit , et
si aliquis pari suo superstes extiterit , ipse qui remanserit nepotes suos vna cum
regno patris sub tuitione et defensione habeat vt contra aduersantium
machinationes auxiliante deo ita muniti existant , qualiter quieto ordine regnum
patris obtinere valeant
[BK 207 Abschnitt B c. 3]
Certissime igitur deuotionem vestram scire cupimus quia
veraciter nos recognoscimus in multis deum offendisse , animosque vestros
negligenter molestasse · Quae videlicet cuncta ita fauente christo pro viribus
emendare voti habemus , vt et deum placare et vestrae deuotioni satisfacere
possimus ·
[BK 207 Abschnitt B c. 3]
De quibus omnibus certiores vos reddere curabimus cum
pluriores nostri fideles conuenerint , aut cum praefatus
frater noster vt ei mandauimus venerit si tamen venire
voluerit , quomodocunque vobis amabilius erit , ita ut veraciter
cognoscatis promissionem nostram omnimodis attendere et plenissime nos obseruare
velle · [fol. 30v]
[BK 207 Abschnitt B c. 4]
Illud praeterea in commune
vestra et omnium comperiat , sollertia , quia ideo vobis in hoc sacro Loco haec
sollicite denuntiare voluimus , vt noueritis cuncta quae dicimus domino
fauente sanctisque eius suffragantibus in quorum
praesentia denuntiantur inuiolabiliter obseruaturos nos esse ·
[BK 207 Abschnitt C]
Ab hodierna die et deinceps si hludouuicus152* frater noster illud sacramentum quod contra nos iuratum habet
infregerit aut infringit , aut filii eius ad talem partem regni quam tu a
contra153* eum acceptam habes ,154* in quantum dominus posse dederit , et contra ipsum et contra filios
eius ac omnes qui eam tibi auferre voluerint absque iusta et rationabili occasione , si tu expetieris adiutorium155* tibi defensionis praestabo · Si autem
ego te superuixero , filiis tuis talem partem regni quam tu contra me et
meum fratrem acceptam habes non auferam , sed consentiam , et si ipsi vel fideles
illorum expetierint defensionis adiutorium contra ipsum fratrem nostrum et
filios eius ac omnes vt eam tenere possint adiutorium in quantum potuero
praestabo , si tu aut filii tui id ipsum adiutorium mihi
praestaueritis , et a156* nobis vos non
dissociaueritis
151*
Die Wörter francorum
Reges sind unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt:
hoc cap. abest a bellouacens.
152*
korr. aus L
153*
Die Wörter quam tu a contra sind
unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: ita v.
c.
154*
folgt getilgtes in
155*
folgt getilgtes d
156*
folgt
getilgtes nobis, das selbst wiederum aus
vobis korrigiert wurde
[BK 295]
Increpatio quam in Epistola
domni apostolici uobiscum et cum aliis fidelibus vestris
audiuimus , seuerissime [fol. 31r] nos tangeret , si nos aliter non egissemus quam
idem domnus Apostolicus nos egisse secundum quod ipse
audierat cum magna auctoritate mandauit · Nam quia nos in isto facto vnde
nos specialiter redarguit , consentientes non fuimus et vos ac fideles vestros
quos inde ammonere conuenit et verbis et scriptis sicut ipsi scitis et manentia
scripta testantur frequenter et salubriter commonuimus , vt quod
contra salutem et auctoritatem factum erat emendaretur , et ne deinceps
committeretur omnimodis caueretur ·
[BK 295]
Damnabiliter ista increpatione non tangimur , sed et nunc
nostris monitis illius monita coniungentes159* , et illius monita subiungentes hortamur vt statum monasteriorum in regno
nostro consistentium aliter quam debeat et deceat peruersum ac confusum quanto
citius et melius ac possibilius atque rationabilius potueritis restituere et
corrigere studeatis , et non solum hoc vos et commissos vobis in
regno vestro160* agere commonemus , verum Etiam monemus ,
hortamur et praecamur
vt capitula quae vos ipse cum fidelibus vestris in colonia
villa161*
manu propria confirmastis , sed et ea quae in beluaco162*
ciuitate Episcopis tradentibus sub conditione notissima suscepistis , illa
quoque quae cum fratribus vestris secus Teudonis villam in Loco
qui dicitur iudicium approbastis , illaque quae in verno163* palatio synodaliter prolata
suscepistis , ea etiam quae in Sparnaco164*
de Episcopalibus capitulis cum illustribus viris et sapientibus baronibus
vestris obseruanda delegistis , sed et illa quae cum fratribus vestris apud Marsnam propria165* confirmastis , verum
et illa quae in synodo suessonica166* cui vestram praesentiam
exhibere dignati fuistis acceptastis , necnon et illa quae in siluaco167*
decreuistis cum his quae in Leodico168* cum fratre vestro hlothario
annuntiastis diligenter et frequenter ad memoriam reducatis ac relegatis ,
et quae in regno vestro contra illa acta sunt , contraque [fol. 31v] diuinam et
salubrem auctoritatem , quam progenitores et praedecessores vestri directo ordine
tenuerunt et obseruauerunt perpetrata sunt , quantotius ratio et
possibilitas permittit corrigere procuretis et ne de cetero a
quocunque contra haec169* agantur ,
communiter omnes cooperante domino caueamus , et si quid contra
haec actum fuerit , statim vt citius fieri potuerit aequitate et ratione ac
possibilitate dictante absque dolo cum recta intentione et Lege ac auctoritate
competente
vnicuique ordini corrigatur , et ne leue cuiquam videatur quod deo teste ac
mediante manu propria confirmatum , et sponsione tantae veritatis quae deus est
assertione prolatum est , discat ex confirmationis cautione in terris , et ex
baptismatis ac ceterarum obseruationum confirmatione in celis quantis
nexibus quisque teneatur obstrictus , omnesque quod diuino spiritu ducitur
communiter audiamus , Nisi conuersi fueritis gladium suum
vibrabit , arcum suum tetendit et parauit illud , et in eo parauit vasa mortis ·
De quibus vos omnes ad se et ad mandatorum suorum obseruationem conuersos , et in
obseruatione eorundem permanentes eripiat iesus Christus dominus noster cui
est honor et gloria potestas et imperium per omnia secula seculorum · Amen170* ·
157*
Am linken Seitenrand steht die
Glosse: ... in Bell. c.
158*
gek. incarnat
159*
korr. aus con[†]
160*
t korr. (?)
161*
Die Wörter in colonia villa sind
unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: s. fol.
1.
162*
Die Wörter in beluaco sind unterstrichen und
am linken Seitenrand wurde vermerkt: s. fol 10.
163*
Die Wörter quae in
verno sind unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt:
s. fol. 7.
164*
Das
Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt:
Capitularium editarum pag. 415.
165*
Die Wörter apud
Marsnam propria sind unterstrichen und am linken Seitenrand wurde
vermerkt: s. fol 13 vel (Zahl getilgt, wohl
19) 15.
166*
Das
Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: s. 17. et
T. 3. concil pag. 469.
167*
Die Wörter in siluaco sind
unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: s.
(getilgtes Wort, beginnt mit c) fol
22.
168*
Das Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt: s.
fol. 26.
169*
ae korr. (?)
170*
korr. aus amen
[BK 262 c. 1]
Mandat vobis noster senior quia suus
auunculus Rhudolfus175* illi de vestra fidelitate
nuntiauit , et quod illum praecastis vt ad vos suos denominatos
fideles in sua mercede transmitteret , et vos illi per illos vestram necessitatem
et voluntatem mandare volebatis , et si aliquid factum habebatis quod necessitas
fuisset , emendare voluntarie per illorum consilium emendabant , et quod vobis [fol. 32r] consilium176* donauerint , ad nostri senioris fidelitatem et vestram
saluationem voluntarie feceretis
171*
gek. incarnat
172*
gek. non
173*
korr. aus Allardum
174*
korr. aus Ad Algarum
175*
korr. aus Rhuodolfus
176*
n korr. (?)
[BK 262 c. 2]
Et mandat vobis noster senior quia
placet ei quod illi suus auunculus
de vestra fidelitate et bona voluntate nuntiauit et secundum vestram
depraecationem transmittit nos sicut praecastis ad vos , et mandat vobis , quia si aliquis de nobis se reclamat quod iniuste alicui
de vobis fecit et ad rectam rationem et iustum iudicium venire non potuit , aut
per insidias aliquas , aut ipse senior noster , aut aliquis
ad illum aliquem de vobis comprehendere voluit et propter hoc ad
tempus aliquis de vobis ab illius praesentia et ab illius seruitio
se substraxit , quia omnis quicunque de vobis ad rectam rationem ad illum et ante
suos fideles venire voluerit177* , hoc ei concedit , et si iuste et
rationabiliter inuentum fuerit quod rectam rationem contra eum aliquis de vobis
habuerit , cum consilio fidelium suorum hoc voluntarie emendabit , et si inuentum
fuerit quod illam causam vnde aliquis de vobis conquirere voluerit per
rationem fecerit , volet , vt sicut per rationem fecit , ita facta per rationem
permaneat
177*
l korr. (?)
[BK 262 c. 3]
Mandat vobis , vt si aliquis de vobis rectam rationem ad illum
et ante suos fideles praecauerit , et inde in rectam rationem
venerit et iuste et rationabiliter inuentum fuerit quod rectam rationem
aliquis de vobis non habeat , et ipsa recta ratio illum conui†cerit quia si se concrediderit et humiliauerit et emendare
voluerit , quia in ipsa emendatione permanere voluerit , quia sicut cum suis
fidelibus rationabiliter inuenerit , vt rationabilem misericordiam faciat
voluntarie paratus est facere
[BK 262 c. 4]
Mandat vobis quia si aliquis est de vobis qui non se confidit
in sua conscientia vt rectam rationem praecare aut non valeat
aut non audeat et se recognoscit et paenitet et misericordiam [fol. 32v] illius et
indulgentiam petierit , quia illum tantum vt inante sicut debet se caueat ,
voluntarie vnicuique qui sic se recognoscit , misericordiam et indulgentiam donat
[BK 262 c. 5]
Mandat vobis , vt ne aliquis de illo inante dubitet , quia
ipsam rectam rationem qui illam quaerit semper illi vult conseruare , et
illam misericordiam quam modo illi concedit similiter illam semper vult conseruare , si ille aliam iterum causam non commiserit
pro qua per rectam rationem iustum iudicium debeat sustinere
[BK 262 c. 6]
Mandat vobis quia si aliquis de vobis talis est , qui dicat
quia pro paupertate et necessitate quia multos dies in illius seruitio misit , et omnia quae habuit dispendit ad talem coniunctionem vt aliquid impetraret quod
per seruitium impetrare non potuit se coniunxit , quia si hoc nostro seniori ante suos fideles demonstrare potuerit , et hoc si verum
inuentum fuerit quod senioris nostri culpa fuerit quod per
necessitatem aliquis de vobis rationabiliter de seruitio illius se tali modo
substraxerit quia senior noster hoc voluntarie recognoscit , et cum consilio de suis fidelibus hoc quam citius et rationabilius potuerit
emendabit ·
[BK 262 c. 7]
Mandat vobis , quia si aliquis de vobis dixerit quod hoc quod
fecit non pro sua infidelitate , neque pro sua deshonorantia [!]
fecit , et timet aliquis de vobis quod noster senior alicui
de vobis reputarem ante debeat , hoc factum , aut pro sua infidelitate aut
pro sua desingnorantia [!] , et propter hoc iam vltra ad illum non debeat
consilium acaptare , quia qualiscunque de vobis tali modo in isto
facto commisculatus est , si inante sit fidelis et obediens et
adiutor ad suum regnum et debitum honorem continendum fuerit sicut per
rectum178* homo suo regi et suo seniori esse debet , quia nulli de ista
causa commisit et suum seruitium quod illi et ante fecit , et adhuc
deo iuuante faciet , debite et rationabiliter vult illi mereri · [fol. 33r]
[BK 262 c. 7]
Si autem aliquis illi aut alicui iniuste abstulit , Lex hoc
sicut consuetudo et rectum pacificabit
178*
e korr. (?)
[BK 262 c. 8]
Et sciatis quia senior noster sicut
subinde voluit deo gratias nunc ad bonum effectum perduxit , et
rogauit fideles suos vt sine vlla mala suspicione de illius iracundia aut animi
commotione
communiter quaerant et inueniant atque describant hoc quod ille
secundum suum ministerium facere debet et quae facere illum non condeceant , et
vbicunque inuentum fuerit quod fecit quod facere non debuit
paratus est , vt cum Dei adiutorio et fidelium suorum consilio hoc quam citius cum
ratione et cum possibilitate emendare potuerit emendet et inante corrigat et
correcta custodiat , et quod facere debuit quod ad salutem et honestatem illius
pertinuit et aliquid minus fecit , hoc cum Dei adiutorio et fidelium suorum
consilio et auxilio facere quam citius cum ratione et possibilitate potuerit
faciat ·
[BK 262 c. 9]
Et similiter vult vt nos quaeramus et inueniamus et
describamus · quid et qualiter nobis fidelibus suis in vnoquoque179* ordine180* contra illum conueniat facere , et quid non
conueniat facere , vt illae quae conueniunt faciamus , et illa quae non conueniunt
caueamus , Et vbicunque in retro aliquid a nobis suis fidelibus181* in quocunque ordine facta sunt quae non condeceant , cum
Dei et illius auxilio et nostro communi consilio quam citius cum ratione et
possibilitate emendare potuerimus emendemus , et inante corrigamus , et correcta
custodiamus ·
[BK 262 c. 10]
Et sciatis quia sic est adunatus cum omnibus suis fidelibus
in omni ordine et statu , et nos omnes sui fideles , vt si ille iuxta
humanam fragilitatem aliquid contra talem pactum fecerit , illum honeste et cum
reuerentia sicut seniorem decet ammonemus , vt ille hoc corrigat et emendet , et
[fol. 33v] et vnicuique in suo ordine debitam Legem conseruet , et si
aliquis de nobis in quocunque ordine contra istum pactum incontra illum fecerit ,
si talis est vt ille inde eum ammonere voleat vt182* emendet faciat , et si talis est causa vt inde illum familiariter non
debeat ammonere et ante suos pares illum in rectam rationem incitat , et ille qui
debitum pactum et rectam Legem , et debitam seniori reuerentiam non vult
exhibere et obseruare iustum iustitiae iudicium sustineat et si sustinere non
voluerit , et contumax et rebellis extiterit et conuerti non potuerit , a nostra
omnium183* societate et regno ab omnibus expellatur , et si senior noster Legem vnicuique debitam et a se et a suis
antecessoribus nobis et nostris antecessoribus perdonatam , per rectam rationem
vel misericordiam competentem vnicuique in suo ordine
conseruare non voluerit , et ammonitus a suis fidelibus suam intentionem non
voluerit · Sciatis quia sic est ille nobiscum et nos cum illo adunati , et sic
sumus omnes per illius voluntatem et consensum confirmati Episcopi atque
abbates cum Laicis , et Laici cum viris Ecclesiasticis , vt nullus suum parem
dimittat , vt contra suam Legem et rectam rationem et iustum iudicium etiamsi
voluerit quod absit rex noster alicui facere non possit ·
[BK 262 c. 11]
Et Sciatis quia ad hoc quaerendum et inueniendum et184* statuendum atque confirmandum cum nostro et caeterorum fidelium suorum
consensu habet noster senior constitutum Locum Vermeriam
palatium et tempus ac diem XIIII kalendas185* Augusti , et habet ex nomine descriptos fideles suos per
quorum tractatum ista causa deo adiuuante ad perfectionem perueniat , et habet [fol. 34r] VII · kalendas186* Augusti ad ipsum palatium Vermeriam ·
generaliter187* omnes fideles suos conuocatos vt omnibus suam voluntatem et
perdonationem , et nostram qui fideles illius sumus deuotionem accognitet188* , vt ista conuenie[..]ia quam teste deo confirmabimus inante diebus vitae suae ac
diebus vitae nostrae conseruetur et ipse suis successoribus contra successores
nostros , et nos nostris successoribus suis successoribus conseruandam in Dei
nomine relinquamus
184*
korr. aus [†]
185*
gek. kl
186*
gek. kl
187*
er korr. (?)
188*
Das Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand wurde vermerkt:
ita v. c.
[BK 262 c. 12]
Et sciatis quia vult senior noster et
nos ac ceteri fideles illius vt si vos qui illius fideles et consiliarii esse
debetis volueritis sicut vobis diximus ad illius praesentiam et
fidelitatem , atque seruitium venire , et nobiscum in ista societate esse , quia
et ipse et nos quae voluntarie volemus , vt cum nobis hoc et quaeratis et
inueniatis , et statuatis et confirmetis atque conseruetis et nos cum vobis
similiter et vobis aliis omnibus sicut et nobis debitam Legem et rectam rationem
dehinc inante sicut rectum est , vult conseruare , sicut sui antecessores qui hoc
melius et rationabilius fecerunt nostris et vestris antecessoribus in omni
ordine conseruauerunt ·
[BK 262 c. 13]
Et mandat vobis noster senior , quia si
aliquis de vobis talis est cui suus senioratus non placet et illi simulat , vt ad
alium seniorem melius quam ad illum acaptare possit , veniat ad illum , et
ipse tranquillo et pacifico animo donat illi commeatum
tantum vt ipsi et in suo regno vel suis fidelibus aliquod damnum , aut
aliquam marritionem non faciat , et quod Deus illi cupierit et ad alium seniorem
acaptare189* potuerit , pacifice habeat ·
189*
Das Wort ist unterstrichen und am linken Seitenrand
wurde vermerkt: ita , v c ... inde a chapter.
[BK 262 c. 14]
Et si aliquis fuerit de vobis qui voleat dicere quia non
credit
senioris nostri fidem , et suspectus sit de sua perditione et
propter hoc non audeat ambulare ad illum , nos nobis damus Dei et nostri
senioris karoli fidem et de suis Episcopis et fidelibus
clericis fidem quia quantum Deus vos saluauerit , et vos ipsos [fol. 34v] saluaueritis190* sani ambuletis et sani cum illo sitis et sanus sit vobiscum ille
sicut debet non cum venerit retornetis ; tantum vt pacifice et sine191* seditione ambuletis , et suos
fideles non sollicitetis ·
[BK 262 c. 15]
Et si adhuc dubitatis , et aliam firmitatem quaeritis , tantum
vt contra rationem non quaeratis , si ad illum sicut diximus ambulare vultis
etiam et ad hoc parati sumus vt faciamus quia certi sumus , quia omnia cum
securitate facere possumus ·
192*
Danach folgt eine Notiz von der
Hand des Benutzers: Sequitur in Bellouacens. Cod. Ista capitula misit rex
de Basiu ad Ahadabrannum Et Bettonem ... quae ex illo cod. repetenda
sunt.