[fol. 79v]
[17]
ITEM
ALIA
CAPITULA
DOMNI HLOTHARII ,
IMPERATORIS · /
CAPITULUM · I
Statuimus ut liberi homines qui tantum proprietat
es
habent un
de hostem bene facere possint et iussi facere nolunt · ut prima
uicę secundum legem illorum statuto damno subiaceant ˙ Si uero
secundo inuentus fuerit neclegens bannum nostrum id est · LX
solidos
persoluat ˙ Si uero tertio qui sine eadem culpa fuerit inpli
catus
s
ciat
se omnem substantiam suam amissurum
aut in
exilio esse mittend
vm · De mediocribus quippe liberis qui non possunt
[fol. 80r] per se hostem
facere ·
comittum [!] fidelitati committimus ut inter · II
aut · III
seu ·
IIII
or · uel si necesse fuerit amplius · uni qui melior esse
uidetur ·
adiutorium praebeant ad nostrum · seruitium faciendum ˙ De
his quoque
qui nimiam paupertatem neque per se hostem facere · neque adiu
torium praestare poss
vnt
· conseruentur quousque ualeant recuperare ˙
CAPITULUM II
Placet nobis ut liberi homines qui non propter paupertatem · sed
ob
uitandam reipublicę utilitatem fraudolenter hac ingenio
sę res suas
ecclesias delegant easque denuo sub censo · utendas re
cipiunt ut
quousque ipsas res possident hostem et reliquas pu
blicas functiones
faciant .' quodsi iusa
facere neglexerit licen
tiam eos distringendi
comittibus [!] promittimus · per
ipsas
res
nostram · non
resistente emunitate ut statu · et utilitas regni huiusmodi ad
inuentionibus non infirmetur ˙
CAPITULUM III
Volumus ut similis mensura in laicali ordine · de hac re seruetur ·
Uidelicet si quis alterius propriaetatem · qui hostem facere potest emerit aut
quouis modo ad eum peruenerit eique ad utendum eas dimiserit si neglegens de hoste
fuerit per ipsas res a comitte [!]
distringatur · ut in quoque publica non minoretur utilitas ˙
CAPITULUM · IIII
Praecipimus de his fratribus qui in nostris et romaniae
finibus
paternae seu maternę succedunt hereditati · si c
ontigerit
quod unu
s eorum ecclesiasticę militiae sit mancipatus · et
idcirco qui saeculariter
militare debuerat ut se a defensio
nem regni nostri · subtrahat in nostris finibus partem substantiae
accipere disimulauerit
idcirco ut nequeat
† constringi ubicumque
[fol. 80v] comis
suus
eum inuenerit licentiam distringendi ei
concedimur
ita ut primum fideiussores inueniat · usque ad placitum suum
et bannum
nostrum persoluat si uero fideiussores non inuenerit tam
diu sub custodia per
co
mitem
teneatur · quousque aut fideiussores
inueniat aut bannum
nostrum persolu
†tum habeat ˙
CAPITULUM V
De liberis uero hominibus
qui
in aliena potestate mobile suum
transferunt ut causator eorum eos
pignorare non possit pla
cet nobis ut res eorum infiscentur quousque
uenientes ad audi
entiam iustitiam facient · si uero uenire contempserint
secundum
capitulare domni ac genitor
[is
nostri] de eorum rebus agatur ˙
Nam et de ipsis rebus habita
extima
[c]ione damnum quesitori
sartiatur · qui uero mobile
illud recipit si hoc sacramento probare
non potuerit quod propter iustitiam alterum
differendam
illud non recepisse
t bannum nostrum persoluat ˙
CAPITULUM VI
De fratribus namque qui simul in paterna seu materna heredi
tate comuniter uiu
unt
nolentes substantiam illorum diuidere
hac
occasione ut unum tantum eorum in hostem uadat · uolumus
ut si solus · est · uadat · sin autem duo sunt similiter · si tres fuerint
unus remaneat · et si ultra tres
numerus fratrum creuerit
unum semper propter domesticam curam atque rerum
commu
nium excolentiam remaneat · si uero inter eos
aliqua orta fue
rit contentio quis eorum expeditionem facere debeat .'
prohibe
mu
s ut nemo illorum remaneat ; in aetate quoque illorum lex
propria seruetur ·
similiter · et in nepotibus · haec conditio teneatur
[fol. 81r]
CAPITULUM VII
Vt in testimonium non recipi
antur
de his capitulis ·
id est · de liberta
te · de hereditate uel propriaetate in mancipiis ·
et terris seu
de homicidio et de incendi
o illi qui non habent si c
onuicti
fue
rint falsum dixisse
testimonium unde
secundum conpositionem
plenam reddere possi
nt
˙
CAPITULUM VIII
Statuimus ut iuratores omnes singillatim iurent ˙
CAPITULUM VIIII
Ut quicumque sacramentum uel debitum ante solis occasum persoluerit securus inde sit ˙
CAPITULUM X
Uidetur nobis ut quaecumque liber ingeniosę
se in seruitio tradide
rit is qui eum recipit hoc
quod ille
qui
in seruitio se tradiderit
in publico per antiquam
consuetudinem facere debuit impleat ˙
CAPITULUM XI
De his qui propri
etates
suas habent et eas spontaneę alicui dele
gant · et postea fraudulenter ab alio aliquo ignoranti pre
tium
·
easdem res uenundantes accipiunt · et his cui ipse easdem
res
prius traditę fuerant cognito negotio annum integrum silens
non
contradixerit · sed propter inlusionem tacens sinit emp
torem inludere ·
si infra patriam anni spatium ut dictum est
fuerit prior traditio nihil ei ualeat
ille uero qui post primam
traditionem res uendiderit · si uiuens
conprobatus fue
rit · hanc inlusionem fecisse · bannum dominum persoluat
id · est · LX solidos · si uero bannum unde conponat uerberetur ˙
CAPITULUM XII
Quibuscumque per legem pro
pter
aliquam contentionem pugn
a fue
rit iudicata praeter de infidelitate cum
fustibus pugnant sicut
in capitulare dominico prius constitutum fuit ˙
[fol. 81v]
CAPITULUM X[...]
De fug[.....][s]
p[rae]cipimur [!] ut in nostri rei publicę a
domino fugitiui nihil accipiat cum reddiderit eum ˙
Placet nobis ut si pro quibuslibet culpis atque criminibus quae
cumque persona toti
[e]s fuerit correpta ut iam excommunicatio
ne episcopali pro contemptu dignum habeatur comitem suum
episcopus
sibi consociet · et per amborum consensum huiusce
modi distringatur
contemptor .' ut iussionibus episcopi
sui
oboediens existat · si uero
a
ssensum
non dederit bannum nostrum
nobis persoluat ; quod si adhuc
contumax perstiterit tunc ab episcopo
excommunicetur ; si uero excommunicatus
corrigi nequiue
rit a comite uinculis constringatur · quousque nostrum
is
contemp
tor suscipiat iudicium , si uero in talibus
comes repertus
fuerit noxius .' per episcopum eius nobis nuntietur ; si autem
uassallus noster
·
in hac culpa lapsus fuerit .' sicut
supra per comitem stringatur
quod si non audierit nobis innotescatur antequam in
uinculis mit
tatur ˙
CAPITULUM II
Uolumus ut omnimodis emunitates progenitorum nostrorum seu nostrae
pleniter ac iustae conseruent ˙
CAPITULUM III
Uolumus ut res quae a liberis personis locis deo dicatis conferun
tur licet sibi
usus fructuvm et ordinationem earu
ndem
rerum si aliter sibi placuerit reseruent · si aliter eos non or
dinauerint ita maneant sicuti prius datę fuerunt
CAPITULUM IIII
Singulis episcopis · abbatibus abbatissis duos concedimur [!] aduocatos eosque quam diu aduocationem tenuerint ab hoste relaxamus ; [fol. 82r]
CAPITULUM V
Prohibemur [!] ut nemo usuram facere
praesumat
[........]te
[sta]tiones quod si quis post eius interdictum facere praesum
[...] a comi
tibus sicut
supra de contemptoribus
praecipimur [!] distringatur
CAPITULUM VI
Uolumus ut singuli episcopi conuersationem canonicorum eorumque
habitationes kalendas octobris futuri anni absque ulla neglegen
tia sicut disposuimus habea
nt · praeparatas ˙
CAPITULUM VII
Praecipimus ut singulae plebes secundum antiquam consuetudinem
fiant restauratae quod si filii eiusdem ecclesiae eas restaurare
noluerint a ministris rei publicę distringatur ut uolentes nolentesque
nostram obseruent praeceptionem ˙
CAPITULUM VIII
De decimis uero dandir [!] statuimus ut sicut in capitulari continetur quod in mantua factum est ita qui eam dare
nolunt distringantur atque persoluantur ˙
CAPITULUM VIIII
De praecariis quoque quae a rectoribus ecclesiarum
inrationabiliter
fiebant · suosque successores pęna graui obligabant · ut facta
ip
sius nequire
nt dissol
uere
.' praecipimus ut nemo successor · in ante
cessoris sui pęna statuta sit obligatus .' sed suę prouidentiae
sit concessum · ut
si antecessor eius res ecclesiae inrationabiliter
distribuit .' ab eo ad · ius
ecclesiae tenenda
e reuocentur ˙
CAPITULUM · I
Placuit nobis ut nullus episcoporum de consecratione neque
dedatione [!] baptismalium ecclesiarum aut
xenodochiorum
seu oraculorum precium
quodlibet
contra auctoritatem
canonicorum patrum uel
iusta [!] antiquam
quae consuetudinem
penitus praesumat ˙
[fol. 82v]
[..............]is
cohabitantibus placuit eas penitus
eici n
[..........] his quoquomodo conuersari et si
post primam
contestationem episcopis sui a tribus usque ad septem idoneis testi
bus conuincitur praeuaricasse proprii gradus periculo
subiaceat
quod si episcopus conuent
[ion]em uel correptionem
huiusmodi
negle
xerint aut post hoc sinodalem consilium
infra dies LX
emendatione digna non
mdauerit [!] iudicium
metropolitani
sui subeat presbiteri uero clericos boni testimonii ·
secum in con
uersatione habeat qui ob uitę
propię [!] munditiam
testes
fideles possint fieri uitae
[al][.][ę]nae ˙
Ut in xenodochiis rationabilit
[er] dispositis et adhuc in
primo sta
tu mentibus · testatoris omnino conscripta seruetur uolun
tas in his uero quae ab initio i
[..][te] rationis dispositione carue
runt uolumus ut
quinta pars fructuum pauperibus detur
Similiter in illis quae rationabilem
dispositionem
habuerunt
et tamen qualibet neglegentia pristini status ordinatione
carent uolumus ut
conditio
suprascripta seruetur quousque
bonorum ordinatorum prouidentiam et temporum
habundantia ad
priorem ualeant ascendere dispositionem ˙
Uisum est nobis ut presbiteri ba
ptismalium
ecclesia
[.....]rum secundum suam
possibilitatem debita
oboedientiam et honorem suis exhibeant
episcopis absque grauidine cum necessitas et
ordo poposcerit nam si
oboedientia rei publicę talis in in
iungitur
episcopis quam per se face
re nequi
uerint
˙
Uolumus ut praebeant solatium subiecti · secundum
[fol. 83r]
qualitatem · iniuncti seruitii · si quis ex
[...........]
ecclęsies grauatas habent · atque distru
[..............]ra
uare praesumpserint per relationem missorum cogniti
huiusmod
[i rec]tores canonica inuectione a nobis
promulgata feriantur
˙